Albert II, il règne et il gouverne

Vorige week heb ik in de Commissie Binnenlandse Zaken van premier Yves Leterme op een mondelinge vraag eenbijzonder interessant antwoord gekregen. Het leidt tot de conclusie dat de koning niet alleen bij een regeringsvorming politieke macht heeft. Hij oefent kennelijk ook politieke macht uit via de regering van lopende zaken. En je hoeft geen republikein te zijn om dat laatste fout te vinden…

Ik verklaar me nader. Een paar weken terug stel ik aan de minister van Justitie een vraag over de dramatische achterstand bij de betaling van de gerechtelijke experts. Ik bespaar u details: het is weliswaar schandalig dat een overheid goedkope leningen afsluit met haar gerechtelijke experts onder de vorm van te laat betaalde facturen, maar die praktijk bestaat ondertussen zo lang dat het eigenlijk geen “nieuws” meer is. Stefaan De Clerck antwoordt dat één en ander moet verholpen worden met zijn hervormingsplannen, maar dat die door de val van de regering geblokkeerd zitten.

Hij haalt het voorbeeld aan van de databank voor beslagberichten, een computersysteem dat eigenlijk al helemaal klaar is, politiek goedgekeurd en al. Alleen de spreekwoordelijke druk op de knop om op gang te schieten, ontbreekt nog. Helaas, zegt hij, zitten we in Lopende Zaken, en kan dat dus niet meer. Een antwoord waarmee ik als eenvoudig Kamerlid vrede moet nemen, ook al vind/vond ik dat een wat onnozele interpretatie van het begrip Lopende Zaken.

Korte tijd later lees ik dat de regering beslist heeft om een gebouw te huren om er 4000 federale politiemensen en hun diensten in onder te brengen. Het gebouw is privé-eigendom, maar gebouwd met de wetenschap dat de staat het langlopend gaat huren. De huurprijs is zeer aanzienlijk. Vele volgende regeringen zijn door die beslissing gebonden.

Ik vraag aan premier Leterme of dat dan wél valt onder de Lopende Zaken. Ja, antwoordt die, want de eigenlijke beslissing daarover is genomen ongeveer een jaar terug. En wat de regering doet, is uitvoeren wat ze als regering met volle bevoegdheid heeft beslist.

Alweer moet ik daarmee als eenvoudig volksvertegenwoordiger vrede nemen, het antwoord is juridisch correct. Maar ik voeg eraan toe dat ik dat niet begrijp, waarom het een blijkbaar niet kan, en het ander wel.

Maar Yves Leterme corrigeert: ook dat computersysteem is intussen opgestart. Toen ik mijn vraag stelde aan Stefaan De Clerck was dat nog niet het geval. Is/was dat dan ineens geen Lopende Zaak meer, vraag ik. En dan zegt Leterme iets heel merkwaardig. Ik citeer hem uit de (nog niet goedgekeurde) Handelingen van de Commissie Binnenlandse Zaken. Leterme zegt: “Het is heel eenvoudig. Sinds de aanvaarding van het ontslag van de regering ligt een aantal koninklijke besluiten die de Koning moet ondertekenen op het Paleis. Over de politieke dekking van het staatshoofd en het tekenen of niet-tekenen heeft er een colloque singulier plaatsgevonden tussen de Koning en mijzelf, en tussen de diensten van de Koning en mijn diensten. Dat koninklijk besluit is blijven liggen omdat er moest worden gekeken of het effectief binnen de lopende zaken viel. Na verloop van tijd is gebleken dat het paste binnen het concept lopende zaken en is het ondertekend en in werking getreden”.

Met andere woorden: de koning beslist zelf wat er Lopende Zaken zijn, en wat niet. En daar waar normaliter de koning tekent onder verantwoordelijkheid van één of meer ministers, beslist de man blijkbaar zelf… Hij discussieert blijkbaar in de beslotenheid van de Colloque Singulier over al dan niet Lopende Zaken. Hij controleert met andere woorden de uittredende regering of ze wel binnen haar Lopende Zaken blijft.

Waarbij onvermijdelijk de vraag is: komt dat de koning toe? Zo ja, krachtens welke grondwettelijke regel? En wie controleert daarbij de Koning? En voorts: welke besluiten houdt de man op dit moment tegen? Welke laat hij wél gaan? Hoeveel andere KB’s liggen er klaar ter ondertekening, en waarom weigert hij te tekenen? En welke heeft hij eerst geweigerd te tekenen, en welke heeft hij – behalve dat eentje van Stefaan De Clerck - uiteindelijk toch getekend, en waarom?

Voorwaar, bij deze, een volgende mondelinge vraag voor Leterme… Met de vraag ook of het aloude adagium dat de koning wel regeert maar niet bestuurt[1], of dat in deze nog klopt. Het moge duidelijk zijn dat alleen die laatste vraag retorisch is…


Eerder

Leve de werkelijkheid

Het was een opvallend moment. Geert Wilders in debat met Rob Jetten, boegbeeld van het links-liberale D66. Wilders heeft nagetrokken dat Jetten, minister van Klimaat in het demissionaire kabinet Ru...

Lees het hele artikel

Nieuw Sociaal Contract

Ik heb het vele keren gedaan voor de VRT: verkiezingsprogramma’s maken. Het eerste was de vinger op de zere plek leggen, proberen te bepalen waar de verkiezingen over gingen. Wanneer je dat doorhad...

Lees het hele artikel

Een uphill battle

Het is zo ver: Doorbraak zit al een kleine week in een nieuw jasje. Er is een vaste ploeg die beslagen op het ijs staat, er zijn ook nieuwe mensen die voor Doorbraak schrijven. Het is tijd voor de ...

Lees het hele artikel

Raar, en het doet zeer

Ik kreeg het van jongs af aan ingelepeld. Toen ik nog maar nauwelijks kon lezen zag ik het in verschillende talen op de toren staan: Nooit meer oorlog. Het is lange jaren meegegaan. Het werd een L...

Lees het hele artikel