Ook bij de VRT wordt volop ChatGPT ingezet. Wie aan die intelligente zoekmachine vraagt wat een CEO moet zeggen als hij na fouten wel excuses wil aanbieden, maar voor de rest geen vin wil verroeren, krijgt binnenkort allicht het Terzake-interview van Kathleen Cools met Frederik Delaplace voorgeschoteld. Zoals bij ChatGTP was ook dat net niet echt.

In elk interview is er eigenlijk maar één vraag. Alle andere vragen zijn of afgeleiden van die ene vraag of reacties op antwoorden. Hier was die ene vraag waarom Delaplace en co het nodig vonden om gespreid over bijna drie maanden met Bart De Pauw gesprekken te voeren. De officiële versie is dat men daarmee de relatie tussen slachtoffers en dader wou verbeteren. Via De Pauws oprechte excuses.  Alleen Kathleen Cools gelooft dat. Of ze deed tenminste alsof.

Want voor alle duidelijkheid: de wereldvrede staat niet in de opdracht van onze openbare omroep. Van alle mensen broeders maken evenmin. Al zeker niet in een kwestie waarin de rol van die omroep niet onbesproken is. De voorganger van Delaplace heeft over Bart De Pauw gelogen (hij was naar eigen zeggen in het bezit van honderden ‘pornografische sms’en’ die hij nadien niet bleek te hebben). Maar die leugens hebben wel het beeld bepaald van De Pauw als de Vlaamse Jeffrey Epstein.

Dat Delaplace Het proces dat niemand wou een paar dagen voor uitzending uit het programmaschema heeft gehaald om als de eerste de beste amateur-straathoekwerker ‘het gesprek alle kansen te geven’ is dus ronduit lachwekkend. Al bleef Kathleen Cools wel de hele tijd ernstig kijken.

Verzoenen doe je per definitie tussen twee partijen. Waarom dan – we nemen heel eventjes Delaplace ernstig - alleen gesproken werd met één partij, Bart De Pauw, en niet met de anderen, dat krijgt echt niemand uitgelegd. Behalve Delaplace bij Kathleen Cools.

En nog iets. Stel – we dichten de VRT heel even journalistieke reflexen toe - dat de omroep vindt dat ook De Pauw inderdaad het recht heeft op zijn versie van de feiten. Hoe dom is het dan niet om aan het productiehuis te vragen of er geknipt kan worden. Uiteraard zeggen die nee, en terecht. Maar wat belet de VRT dan om zelf De Pauw te gaan interviewen? Sinds Conner Rousseau weten we dat Eric Goens daarvoor altijd klaar staat…  

Besluit? Natuurlijk wou de VRT De Pauw terug! Zijn miljoenenclaim is door de rechtbank afgewezen; wat zou de VRT daar nu nog om malen? Of is rancune een van de leidende waarden geworden?

De uitleg is allicht veel simpeler: de omroep wou De Pauw (en zijn productiehuis) weer programma’s laten maken. De Pauw is een heel groot talent met, ook niet onbelangrijk, nog altijd heel veel sympathie in Vlaanderen. Maar dat kon natuurlijk alleen na uitgebreide excuses. Er is daarover onderhandeld, en men is heel ver gaan. Als daarvoor in een Canvas-reeks moest worden ingegrepen, tant pis. Het getuigt tegelijk van grenzeloos cynisme en onwaarschijnlijk misprijzen, ook tegenover de klanten van de omroep; in de ogen van de VRT-bazen een bende boeren die je gelijk wat kan wijsmaken.

Simpele trucen van de foor volstaan. Als ook de eigen mensen zich een beetje beginnen roeren, zeg je tot twee keer toe hoe fantastisch de VRT-medewerkers zijn. Je probeert ook de schijn te redden: je zegt dat er ondanks de heisa, tussen De Pauw en de vrouwen gesprekken bezig zijn. Quod non natuurlijk. Maar je voegt er veiligheidshalve snel aan toe dat de VRT bij die gesprekken niet betrokken is.

En je maakt van het eigen persoonlijke probleem het probleem van de hele organisatie. Delaplace was naar Terzake gekomen, zei hij, omdat hij het niet meer kon aanzien hoe de hele omroep nu onder druk kwam te staan, en ‘dat verdienen onze mensen niet’. Of hij een aangeslagen mens is? Neen, want deze organisatie ‘verdient het ervoor te vechten’. Of hij nu een les in nederigheid heeft gekregen? Daar komen die ‘fantastische medewerkers’ weer!

Delaplace heeft destijds blijkbaar goed naar Bart De Pauw gekeken en zijn Man van Melle: ’t is niet voor mij, ’t is voor mijn eenzaamheid.

Hetzelfde trucje werd nog eens bovengehaald toen een recente klacht van drie medewerkers ter sprake kwam over grensoverschrijdend gedrag op de Jong-redactie van de nieuwsdienst. ‘Zo ken ik de VRT niet!’ was het eerste antwoord van de CEO. Ja, zei hij, er was wel een klacht geweest, die was tot in de details onderzocht door de eigen dienst Welzijn, en ja, er was nadien hier en daar wel wat gesleuteld, aan de structuren en zo, één medewerker was zelfs verplaatst, maar serieuzer dan dat was het allemaal niet. ‘Ok, dat is zeer duidelijk’, zei Kathleen Cools.

Dat de redactieraad van de nieuwsdienst eerder over grensoverschrijding ook een onderzoek heeft gevoerd – de dienst Welzijn wist dat, maar heeft dat onderzoek koudweg genegeerd – werd Cools verondersteld niet te weten. Ze zweeg erover. Dat die redactieraad maar liefst 24 klachten over grensoverschrijdend gedrag heeft gevonden (waar, nog altijd volgens de redactieraad, intussen weinig of niets is mee gebeurd), wist ze ook al niet. Maar dat de Jong-redactie zelf heeft laten weten dat er niets aan de hand is, moest Cools blijkbaar wél melden. Delaplace bevestigde dat. Elke vergelijking is fout, maar Poetin doet dat op de Russische staatstelevisie ook zo.

Dat de geloofwaardigheid van de omroep en een van zijn betere journalisten op zo’n groteske manier verkwanseld wordt om de persoonlijke belangen van de top te beschermen, beschadigt de VRT veel meer dan de zaak De Pauw zelf. Niet alleen vrouwen wil men de mond snoeren.

Eén conclusie staat als een huis: fakenews bestaat, fake interviews ook.  

Doorbraak, 02 april 2024