Wat het is? Een zo getrouw mogelijke raming van alle inkomsten en uitgaven. Gegoten in een wet. Waarom cruciaal? Omdat ze onze financiële gezondheid weerspiegelt; hebben we over, of komen we tekort? Waarom nog crucialer dan cruciaal? Omdat ze, meer dan het kan in woorden, de concretisering is van politieke wil: waar geven we geld aan uit, waaraan niet? Bij wie halen we dat geld en bij wie niet? Het verschil tussen links en rechts is nergens beter af te lezen. De begroting dus.

Er was een tijd dat gezond financieel beleid (niet teveel schulden, niet teveel belasting, ervoor zorgen dat het geld goed besteed is; huisvaderswijsheid) hét thema was van de liberalen. En van hen alleen. Er was een tijd dat de liberalen er een erezaak van maakten weerwerk te leveren tegen de geldhonger van de staat. Het stond ettelijke keren op hun affiches: Niet u, maar de staat leeft boven zijn stand. Of Eerst een gezonde economie, PVV, voor minder belastingen! Het stond er. Toen. Eind van de twintigste eeuw.

Maar als er vandaag iets is waar Alexander De Croo en de Open VLD echt niet meer tegen kunnen, dan zijn het wel liberalen. Al zeker niet als die zich vanuit hun blauwe reflexen ook nog eens met de begroting of de belastingen gaan moeien. Laat staan dat ze De Leider tegenspreken. Dat doe je niet. Punt.

Tussendoor… In Louis Van Dievels onvolprezen De dokter is uw kameraad niet (over het leven van ex-Amadees en arts Jan Van Duppen) wordt een discussie beschreven over een partijbladartikel, geschreven door Kris Merckx, communistisch boegbeeld en arts. Een stuk waarin Merckx homofilie beschrijft als een ziekte, maar, zegt hij, door en onder het socialisme kan je er wel van genezen. Als een paar partijleden opmerken dat dat klinkklare onzin is, komt er een ferm antwoord, waarmee de discussie ook gesloten wordt: Kameraad Kris schrijf geen onnozele praat!

Zoals De Croo. Wat hij zegt over de begroting is de Waarheid. Dat socialisten en groenen zeggen dat hij, uitgerekend op het moment dat hij de afvallige publiek de les leest, staat te liegen? Peu importe. Dat de beslissing over de voor altijd verlaagde BTW op energie al lang is genomen? Peu importe. En, zeggen die coalitiegenoten ook, dat van die hogere accijnzen in ruil voor lagere BTW, dat zullen we nog wel zien. Peu importe. Bij de VLD wil men de troepen in één rij, men wil maar één hoofd zien: dat van Alexander. En als er al eens eentje tegenpruttelt, dan noemen ze die gemakshalve De laatste der Mohikanen. Daarvan is geweten dat die vrij snel dood ging.

Dat met die accijnzen is overigens een pure Stevaert-truc. Ook die gaf de mensen gratis elektriciteit, maar de energieproducenten mochten de kostprijs daarvan gewoon doorrekenen aan… de mensen. Wie BTW verlaagt maar dat goedmaakt door accijnzen te verhogen, belazert de kluit, én de mensen.

Het is trouwens niet helemaal uit te sluiten dat er hier en daar nog wel liberalen zijn die op de gedachte komen dat zo’n operatie finaal op de kap terechtkomt van wie onderneemt. Want BTW is aftrekbaar; accijnzen niet. Het antwoord is dat liberalen voortaan op niet te veel gedachten moeten komen, laat staan dat ze die uitspreken. Er is voortaan bij de Open VLD maar één gedachte, en die heet Alexander De Croo.

In een coalitiesysteem als het onze is spanning tussen de premier/minister-president en het eigen partijprogramma normaal. Maar wie dat partijprogramma versmalt tot de premier en niets meer, knipt de eigen vleugels, slaat de eigen partij lam, verliest zichzelf.

De hoogste belastingdruk van Europa, het hoogste begrotingstekort, pensioenhervormingen die de al loodzware vergrijzingsrekening aandikken, slechtere cijfers dan de Club Med-landen, het is van geen kanten te rijmen met die oeroude liberale uitgangspunten. En toch…

De ultieme consequentie van dat systeem is dat de liberale partij gewoon verdwijnt. Zelfs dat blijkt niet echt een probleem, zolang de kopstukken kunnen blijven zitten. Een scenario waarop we niet eens meer hoeven te wachten. De Clercq in Gent, Tommelein in Oostende, Rutten in Aarschot, Somers in Mechelen, ze hebben allen afscheid genomen van de Open VLD. Als van een merk dat zijn beste tijd heeft gehad.

Nog geen jaar terug waarschuwde uitgerekend Alexia Bertrand op Doorbraak voor gewenning aan socialistisch beleid. Ze noemde dat het grootste gevaar. In Gent zit men desondanks al een fase verder: liberalen en socialisten zijn er gewoon één. De Croo is nog zo ver niet, maar net daarom mag hij niet gehinderd worden: hij is goed bezig!

Zelfs de partijvoorzitter wordt als het moet streng toegesproken. Dirk Verhofstadt – ooit door een Antwerpse liberaal de Suslov van de Melsenstraat genoemd - vindt Lachaerts recente vol-is-vol over de asielcrisis schandelijk. Illegalen bestaan niet, zegt hij nog. En dan komt de eeuwige dooddoener: Lachaert loopt het VB achterna.

Dat maakt kennelijk indruk. Lachaert zegt krek hetzelfde over… de MR. De partij waar ze fier zijn d’être libéral; het staat op sleutelhangers, usb-sticks, t-shirts en paraplu’s. Het komt uit de koker van Georges-Louis Bouchez. (Ik verzin alweer niets: op het moment dat ik dit schrijf zie ik van GLB een tweet binnenkomen. La réalité: Aucun accord sur le nucléaire, pire élève de l’Union européenne sur le budget, aucune réponse au fait qu’on relâche un fiché OCAM qui tue un policier juste après. Daar is op zijn minst iets van aan…)  

Als er nu één iemand is aan wie de Open VLD een bloedhekel heeft dan is het wel aan Georges-Louis Bouchez. Die rotliberaal !  

Doorbraak, 22 november 2022