Hilde Sabbe heeft kort na mijn overstap naar de N-VA in Het Laatste Nieuws een brief geschreven waarin ze aan de ene kant bewonderde dat ik de stap naar de politiek heb gezet, maar - uiteraard ?? - had ik wel voor de verkeerde partij gekozen. Hilde vindt N-VA katholiek, burgerlijk, provincialistisch en met spruitjeslucht. Tja... Ik heb haar geantwoord. Dit is de oorspronkelijke versie. In Het Laatste Nieuws van 14 mei verscheen een ingekorte versie. Hilde heeft me intussen wel laten weten dat haar eigen brief heel veel reacties had uitgelokt. Naar haar zeggen zoveel als toen ze ooit iets had geschreven over de Pfaffs. En ze voegt eraan toe dat 65 % van de reacties voor mij positief waren; 35 % bijgevolg... iets minder.

We kennen elkaar. Of toch een beetje. Ik lees jou, en vraag me vaak af waar je de moed vandaan haalt om zo in je leven te laten kijken. Bewonder hoeveel je kan zeggen met weinig woorden. En ik ken je ook nog van vroeger, in de Germaanse in Gent, ik denk dat jij het jaar na mij zat. Ik herinner me je nog. We hebben zelfs nog één keer gedanst. Jij weet misschien nog dat ik toen al het woord voerde, in tsotte en in tvroede, en dat ik ook toen meedeed aan verkiezingen. Toen beiden in de kracht en schoonheid van onze jonge jaren.

Er is intussen wel veel gebeurd. Het leven, de mensen die komen en gaan, waarbij voor mij één van dé lessen is dat zelden maar iets is wat het lijkt. Jij niet, ik niet, niemand niet. Dat maakt het ook vaak spannend.

Ik lees dat je het moeilijk hebt met mijn keuze. Of nee, je vindt het goed dat ik in de politiek stap, maar je vraagt je af of ik wel in die partij hoor.

Of ik bijvoorbeeld wel Theodore Dalrymple ken, de conservatieve filosofische vader van Bart De Wever. Dalrymple is een Brits psychiater, die dertig jaar lang in de gevangenis heeft gewerkt. De zoon ook van een moeder-asielzoekster. Maar om op jouw vraag te antwoorden: ja, ik ken hem. Ik heb alles van hem gelezen, en vorige week bleek dat De Wever dat (nog) niet kan zeggen; hij staat achter. Ja dus, de vader van de verkleutering van het televisienieuws leest af en toe een boek. En ik hou zelfs van Dalrymple. Vooral omdat hij zo erudiet is: hij ziet de lijn tussen alle dingen, en die boeken zitten ook vol interessante weetjes. Ben ik dol op.

Ik ben het met Dalrymple zelfs vaak eens: zo bewijst men mensen geen dienst door ze een uitkering te geven, en ze vooral voor de rest te laten stikken. Ja, je moet de mensen graag zien, maar liefst niet verdoven zonder dat ze dat zelf in de gaten hebben. De zachte dwang om het lot in eigen handen te nemen, ze uitleggen dat we alleen samen eruit komen als iedereen verantwoordelijk is, en doet wat hij of zij kan. Ik heb via Dalrymple begrepen dat je mensen maar écht helpt door de lat niet te laag te leggen, ook puur moreel gesproken. Of zal ik het vertellen met een nieuwsbericht van een paar maand geleden: in Birmingham zijn op twee jaar tijd zestien kinderen gestorven door mishandeling en ontbering. Alle 16 stonden onder begeleiding van de sociale diensten. Er zijn maatschappelijke werkers daarvoor ontslagen, maar hun bazen zijn blijven zitten. De honden blaffen, de caravaan trekt verder.

Dat is waar ik niet meer tegenkan. En dat is wat mij finaal bij de n-va heeft gebracht. Wie goed kijkt, kan zien dat deze partij eigenlijk daarmee bezig is. Voor het gemak wordt dat allemaal versmald tot vendelzwaaien en Vlaemsche Liederen. Terwijl het in werkelijkheid dus gaat om zorg voor mensen, om ontvoogding, pensioenen, bedrijven, welvaart en welzijn.

Dat je eerst onze staat moet hervormen voor we ongeveer gelijk waarmee verder kunnen, zint mij ook niet. Structuren hebben mij eigenlijk nooit geïnteresseerd, maar je hebt ze wel nodig. Ik durf gerust zeggen dat de Vlaamse regering – waar mijn partij in de meerderheid zit – eigenlijk niet goed bezig is: dat kan ook niet, net omdat die structuren zo slecht ineen zitten.

Twee dingen zijn voor mij levensbelangrijk, bijna letterlijk, voor ons allemaal: een sterk Europa, veel beter uitgebouwd dan vandaag, en op het niveau eronder een al even krachtig regionaal bestuur. Om de stoere Vlaming uit te hangen? Natuurlijk niet. Maar dat niveau moet Vlaanderen zijn omdat voldoende bewezen is dat het Belgische niveau niet meer werkt. Dat baart me geen vreugde, maar ook geen droefenis. Dat is staatkundige Darwin. Ook structuren die niet meer zijn aangepast sterven uit.

Ben ik rechts, links, iets daartussen? Meestal dwars, denk ik. En ik geloof ook niet meer in die etiketten. Als het links is dat ik het eens moet zijn met de toenemende verarming na onafgebroken socialistisch beleid sinds 1988, zeg ik nee, bedankt. Als een hospitalisatieverzekering voor iedereen (idee van n-va opgenomen in Vlaams regeerakkoord) rechts is. Doe mij dan maar nog meer van dat soort rechts. Zelfs BHV is in wezen een sociaal probleem. Echt niets met spruitjeslucht van doen.

Ben ik een extremist? Is de N-VA een verzameling onverdraagzamen? Ik zweer het je: ik vind daar niets van terug. Bart en nog wat andere mensen spreken soms wat stoer, maar daar kijk je toch dwars doorheen. Het belet overigens niet dat wat verharding mag en zelfs moet; dat heeft het voordeel van de duidelijkheid. En vooral: de urgentie is zo hoog dat er weinig tijd is om nog lang voort te palaveren.

Ikzelf mag van sommige kenners ook niet zo hard inhakken op andere politici. Minder scherp zijn. Ik ga dat niet doen. Ik heb in al die jaren gezien waar gebrek aan verontwaardiging kan toe leiden. Nee, bedankt.

Lieve Hilde, de kans is klein dat je n-va stemt. Maar ik ben blij dat je me hebt willen lezen. Voor de verkiezingen reken ik op ‘de wijsheid van de massa’. Jouw fan van vroeger en vandaag,