Ik heb op zere tenen getrapt. Zie Sven Gatz gisteren in deze krant. Laat ik meteen één ding rechtzetten: ik wil het Brusseldebat niet terug naar af. Integendeel. We zullen het moéten voeren. Bart Eeckhout moet niet wanhopen.

En Sven Gatz schrijft ook zinnen die mij uit het hart zijn gegrepen. Dat een sterke identiteit van een deelstaat niet strijdig is met efficiënte solidariteit van de federatie. Juist! En ik ben ook voor een federale kieskring: met overal dezelfde regels natuurlijk, maar dat spreekt eigenlijk vanzelf.

En zelfs over herfederaliseren, kan ik hem misschien wel vinden. Wie dat principieel weigert, zit vast in ideologische taboes, terwijl staatshervorming over efficiëntie moet gaan.

Moeilijker zijn de grote principes die voor Gatz moeten gerespecteerd. Zo mogen de gemeenschapsbevoegdheden (onderwijs, cultuur) wel naar de gewesten, en dus ook naar Brussel, maar het geld moet in Brussel blijven. Vandaag mogen Vlaanderen en Wallonië mee bepalen omdat ze betalen. Straks mogen ze alleen betalen. Dank u wel!

À propos. Dat is geen weggesmeten geld. Vlaanderen mag van mij nóg meer betalen voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel. Want dat werkt; veel beter dan taalwetten en verboden. Als er iets is dat zorgt voor een stevige Vlaamse laag in de Brusselse lasagne, is het dat wel.

Er moet (minstens gedeeltelijk) belasting worden betaald waar men werkt, niet waar men woont, schrijft Gatz. Dat is een verdedigbaar principe. Alleen vrees ik dat dat de échte doos van Pandora is. Als Gatz wil dat nogal wat instellingen en bedrijven (motoren van de Brusselse welvaart) verhuizen, moet hij dat maar doen. In alle Vlaamse partijen, ook in de Open VLD, zal de druk vanuit politici met lokale belangen – iedereen dus – gigantisch groot worden om te verhuizen.

Mooi is dat ook Gatz vindt dat de structuren eenvoudiger moeten. Helaas geeft hij daarna anti-voorbeelden uit het Brussels regeerakkoord. De decumul tussen gewest- en gemeentemandaten? Dat kan – zie Wallonië - tot niets anders leiden dan (nóg) meer mandatarissen en dus meer kosten. Dank u wel! Idem met de politiezones. Als ik Gatz goed lees, pleit hij voor een structuur bovenop de zes zones. Nóg een structuur. Dank u wel!

Dat allemaal is te nemen of te laten, lees ik. Anders kiest hij het status quo. Of  het niets. Een boodschap voor Rompstaat Noord en Quasiland Zuid (sic). Wie wil begrijpen waarom zoveel Walen zich vaak vernederd voelen door de Brusselaars, heeft aan dat ene zinnetje genoeg.

Maar laat ik positief eindigen. Gatz en ik zijn medestanders: staatshervorming gaat over mensen en welvaart. Dat was maandag mijn belangrijkste punt. Want de welvaart in Bosvoorde en Ukkel, dat is dik in orde. Maar in Molenbeek of Schaarbeek hebben ze van die zogenaamd gigantische Brusselse welvaartsmachine, al jaren niets gemerkt. Daarover geen woord…

En nu stop ik. Beloofd!         

De Morgen, 23 december 2020