Er zijn in de politiek van die opvallende vaste altijd weerkerende scenario’s. Eén ervan is dat Bart De Wever een interview geeft en daarin één opvallende gedachte formuleert. Daarna komen er steevast vanuit andere partijen én uit de vaderlandse media (dat is vaak één en hetzelfde) allerlei wilde en totaal overtrokken reacties. Minstens twee, soms zelfs drie weken lang. Daarna is het gewoon wachten op een nieuwe quote.

Niemand weet of De Wever die scenario’s creëert dan wel ondergaat. Het vermoeden is dat hij ze lang geleden eerst heeft moeten ondergaan: denk aan de rel over de excuses van het Antwerpse stadsbestuur voor de Jodenvervolging, die de toen nog opkomende De Wever gratuit en goedkoop vond. Het fascisme was alweer springlevend terug van nooit weggeweest! Hij moest in de grond zakken van schaamte! De maskers vallen af! Le bruit des bottes!

Maar een mens leert snel. En De Wever nog vele keren sneller. Het vermoeden is dat hij intussen heel goed weet wat er gaat komen. En dus als een volleerd schaker een zet voorbereidt. Inclusief – ook dat is schaken – de volgende zet(ten). Voorspelbaarheid is bovendien (en helaas) een wezenlijk kenmerk van media en politiek.

Het meest opvallende is eigenlijk hoeveel mensen, zowel in de media als in de politiek, er blijkbaar altijd klaar staan om dat scenario naadloos in te vullen. De legale extralegale staatshervorming wordt dan eerst een zeer zorgwekkende evolutie in de standpunten van de N-VA, en korte tijd later (en verschillende keren uit verschillende hoeken) een heuse staatsgreep, inclusief Trumpiaanse bestorming van het parlement. Overtrokken statements, vaak van lieden van enige rang en stand.

Veruit de meest intrigerende vraag is of er iemand is, op Luc Huyse na, die dat zelf echt allemaal gelooft. Iemand die De Wever, de vlag in de hand, het Natieplein ziet opstormen? Het lijkt weinig aannemelijk dat die mensen bestaan. Als ze wel bestaan is het eigenlijk des te erger. In de eerste plaats voor de betrokkenen zelf.

Terwijl het au fond om een in wezen al met al niet zo ingewikkelde analyse gaat van de gewone werkelijkheid. Het loopt allemaal vast (ook en vooral omdat het geld op is). We zijn failliet, maar we doen alsof we het niet weten. Het is wat iedereen ziet. Tot De Wever dat zegt. Dan klinkt het unisono: ja, zo vast zit het nu eigenlijk ook weer niet. We gaan De Wever toch niet zo maar gelijk geven?!

In onze media is er niets zo belangrijk als de schijn van kritische zin. Waarbij je een mopje van Paul Magnette opblaast tot een politiek probleem van de eerste orde. Én De Wever én Magnette moeten stilaan weten dat mopjes – Voka? Dat zijn mijn bazen! – erg gevaarlijk zijn; ze veronderstellen begrip, kennis, gevoel voor humor, understanding. Als die er niet zijn…

Geestig zijn ook alle speculaties over hoe legaal of illegaal extra-legaliteit wel is. Terwijl ook dat uiteindelijk een kwestie van pure pragmatiek is. Als er genoeg volk – voor alle duidelijkheid: 50,5 % is in dat soort zaken echt niet genoeg; dat is Catalonië… - iets wil en merkt dat de wet of grondwet in de weg staan, dan is dat zo gebeurd.

Over het bicefale heb ik Jean-Luc Dehaene nooit horen spreken; wel heb ik hem in interviews talloze keren horen zeggen: Als dat tegen de (grond)wet is, dan zullen we de (grond)wet veranderen! En zijn opvolger, Guy Verhofstadt, heeft gezegd dat de Schotten het recht hadden bij de EU te blijven als ze dat in grote meerderheid ook zo wilden. Als dat de scheiding met het Verenigd Koninkrijk impliceert, dan was dat maar zo… Onnodig te zeggen dat men daar in Londen anders over denkt. Independence is illegal, hoorde ik ooit een Europese buitenlandminister roepen. Zijn gekroond staatshoofd zat daar ook bij, en die zei: I don’t think it is that simple.

De kracht van de werkelijkheid overstijgt inderdaad alles. En die werkelijkheid wordt zelden geïnspireerd door hooggestemde, laat staan romantische Vlaamse/Belgische/… gevoelens. Altijd gaat het in wezen over de rekening.

In die zin is het confederalisme het enige systeem om nog ooit vreedzaam de rekeningen betaald te krijgen, én bijkomend te doen wat de grote meerderheid van de Vlamingen/Belgen ook wil: het land kan toch worden bijeengehouden. Misschien moet daarover eens een mopje worden bedacht…    

Doorbraak, 14 februari 2023