De molmail-affaire

De Vlaamse socialisten moeten toch stilletjes beginnen oppassen. Louis Tobback is 71, en we wensen hem nog een lang en gezond leven toe, maar het staat vast dat hij over pakweg 10-15 jaar niet mee De Vlaamse socialisten moeten toch stilletjes beginnen oppassen. Louis Tobback is 71, en we wensen hem nog een lang en gezond leven toe, maar het staat vast dat hij over pakweg 10-15 jaar niet meer beschikbaar zal zijn om zijn partij te redden, zoals gisteren in De Zevende Dag. Het is tegelijk een gigantisch teken aan de wand dat kennelijk niemand anders in de sp.a dat nog kan. Er is één meester, en de anderen zijn veelal leerlingen of gezellen, amateurs en dilettanten.

Dat laatste schrijf ik omdat ik mild ben van nature, en door mijn leeftijd. Want Tobback zelf schrijft het toe aan domheid, en dat is veel erger. Stielkennis kan je immers verwerven; dom zijn, dat blijft.

Het lijdt voor mij overigens geen twijfel dat Tobback zijn optreden had doorgesproken met Caroline Gennez, en dat er afspraken zijn. Zo hoort dat ook, in elke goed draaiende organisatie. En dus kan hij zeggen dat in de entourage van de voorzitster moet gepoetst worden, en de voorzitster zal dat dan ook braaf doen. En dus zegt hij dat er nóg mails zijn, omdat Gennez hem dat natuurlijk zelf heeft gezegd. (En een beetje mol weet natuurlijk ook dat je zoveel mogelijk ‘materiaal’ moet verzamelen, en dat je daarna moet doseren, lossen stukje per stukje.) En dus mag Tobback oproepen tot eenheid, net omdat hij geloofwaardig is.

Terzijde, en anders dan de socialistische kopstukken, met uitzondering van Tobback, het zeggen. De mail is erger dan de mol: zonder mail(s) heeft de mol een probleem… Dat is te vergelijken met het verwijt aan de media die van de politiek een boksmatch maken. Met de beste wil van de wereld, en met al mijn ervaring: zelfs indien men dat wil, is dat niet te doen, als er niet minstens een béétje gebokst wordt. Maar dit terzijde.

Op een ander punt had Tobback nog een interessante mededeling. Hij was – alweer ! - de eerste met een échte uitleg waarom Frank Vandenbroucke niet langer minister is geworden. Alle anderen hebben de versie uit de mail van Schutyser aangenomen: Frank is maar tijdelijk weg, en hij zal later de partij nog vele diensten bewijzen. Intussen weten we (dankzij de mail en de mol) beter: dat was maar een uitleg om het dumpen van Vandenbroucke verkocht te krijgen. Vandenbroucke is done for, fini, gedaan.

Omdat hij andere opvattingen heeft dan de rest van de partij(top), zei Tobback. Net daarom had hij al een aantal keer ontslag genomen, maar had dat nadien weer ingetrokken. Als dat waar is, blijft het natuurlijk merkwaardig dat Vandenbroucke als sp.a-boegbeeld bijvoorbeeld aan Het Groot Debat heeft deelgenomen. Daar stond dus iemand die niet helemaal namens zijn partij sprak… In een handboek over Hoe Problemen Organiseren staat dat zonder twijfel bij de aanbevelingen…

Waarover dat meningsverschil gaat, krijgen we nog wel te horen, maar wie volgt, kan wel wat vinden. Vandenbroucke zit (meer dan anderen) op de zogeheten Vlaamse lijn, wat erop neerkomt dat Vlaanderen als maar meer zijn eigen ding doet, en zich net daardoor losmaakt van het federale niveau. Én – zie daarover ook zijn ophefmakende open brief in De Standaard van oktober 2004 - hij vindt dat, vanwege de vergrijzing, op het federale niveau een veel strenger begrotingsbeleid moet worden gevoerd. Dat laatste is overigens een nauwelijks impliciet verwijt aan de partijgenoot minister van Begroting die de financieel ‘betere’ jaren onder Verhofstadt niet heeft gebruikt om te sparen voor de toekomst.

Als je dus goed kijkt, is dit au fond een communautair probleem. Maar dan binnen Vlaanderen…

In die zin is dat ook geen exclusief probleem voor de socialisten. In de cd&v wou Herman Van Rompuy de samenstelling van de Vlaamse regering die het hem het makkelijkst zou maken, maar Kris Peeters besliste daar anders over. De vld zit federaal in de regering, en Vlaams in de oppositie, maar de liberale kiezers, bleek uit de vrt-peiling, hebben meer vertrouwen in de Vlaamse regering dan in de federale. Het is een kloof die met andere woorden overal te vinden is. Bart De Wever ontsnapt daaraan, en wordt er elke dag rijker van.

Dat neemt niet weg dat in deze ‘molmail’-affaire sprake is van nog een andere kloof. De kloof met de burger, zoals men dat begin jaren 90 noemde. Die tussen het politieke verhaal en de politieke werkelijkheid. Die kloof is er in de praktijk altijd geweest. Bij Plato en bij Obama, maar nieuw is dat het cynisme aan de top zodanig groot is geworden dat men dat zelf niet meer beseft.

‘De nieuwswaarde van de mail is onbestaande,’ zei Pascal Smet letterlijk in Terzake. Herhaalde ook nog eens de les van Schutyser: Frank zal de partij nog veel diensten kunnen bewijzen… Voelde dus niet dat het daarvoor niet echt het moment was. Want terwijl die mail uitgerekend gaat over het beheersen van ego’s en gretigheid, zei Smet ook nog eens dat je in de politiek niet bezig bent voor jezelf, maar voor de anderen. Ik kan me niet anders voorstellen dan dat er een schaterlach doorheen duizenden huiskamers heeft geklonken… En hier en daar ook bitterheid, bij een van zijn 3.958 kiezers.

Op www.deredactie.be kan je Smet en Tobback na elkaar bekijken. Dat maakt het verschil duidelijk tussen meesters en dappere dilettanten. Dat maakt ook duidelijk wat er nieuw is aan de oude kloof. Tobback weet nog dat de mensen schrikken als ze dat allemaal lezen; Smet wil vooral bezig zijn met de mol, en blijft dat ook voortdurend zeggen.

Het voordeel van de mail is dat kopstukken van alle politieke partijen kunnen ontdekken hoe denigrerend over hen gedacht wordt door zij die écht aan de touwtjes trekken, en hoe dat voelt.

Ik moest daaraan denken toen onlangs een jonge vrouw mij vertelde over haar engagement in de politiek. Idealistisch, maar beslist niet dom, zelfs met begrip voor compromissen, en met het inzicht dat er een verschil is tussen de leden van een partij en de kiezers, en dat dat verschil essentieel is voor hoe een partij zich opstelt. Ik was blij te horen dat dat nog bestond.

Ze had er zelfs begrip voor dat in een belangrijk dossier de (lokale) grootheden-partijgenoten op iets anders waren uitgekomen dan wat in de afdeling de dag ervoor was gezegd. Maar dat ze het ook nog eens vertikten om het nadien uit te leggen, dat vond ze wél erg.

Wat ge niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet, staat in oude boeken van christenen, boedhisten, hindoeïsten, islamieten en joden. Normen en waarden, gelijk we zeggen. Of zijn die de exclusieven geworden van conservatieven en pilarenbijters?

En terwijl ik dit schrijf, roept Frank Vandenbroucke op tot dialoog. Ook een vakman, die Vandenbroucke. Weet hoe hij in the picture moet blijven. Te vrezen valt dat Tobback er aan is voor de moeite… Kameraden, de strijd gaat voort!


Eerder

Leve de werkelijkheid

Het was een opvallend moment. Geert Wilders in debat met Rob Jetten, boegbeeld van het links-liberale D66. Wilders heeft nagetrokken dat Jetten, minister van Klimaat in het demissionaire kabinet Ru...

Lees het hele artikel

Nieuw Sociaal Contract

Ik heb het vele keren gedaan voor de VRT: verkiezingsprogramma’s maken. Het eerste was de vinger op de zere plek leggen, proberen te bepalen waar de verkiezingen over gingen. Wanneer je dat doorhad...

Lees het hele artikel

Een uphill battle

Het is zo ver: Doorbraak zit al een kleine week in een nieuw jasje. Er is een vaste ploeg die beslagen op het ijs staat, er zijn ook nieuwe mensen die voor Doorbraak schrijven. Het is tijd voor de ...

Lees het hele artikel

Raar, en het doet zeer

Ik kreeg het van jongs af aan ingelepeld. Toen ik nog maar nauwelijks kon lezen zag ik het in verschillende talen op de toren staan: Nooit meer oorlog. Het is lange jaren meegegaan. Het werd een L...

Lees het hele artikel