De Paasvakantie is voorbij, en de wittebroodsweken van de federale regering ook: nergens gaan we nog iets lezen over de nieuwe minister van… De état de grâce is verleden tijd. Onvoltooid verleden tijd, want je kan bezwaarlijk zeggen dat die regering tot nu toe grote indruk heeft gemaakt. Gelukkig – dit is een boutade - hebben we gescleroseerde vakbonden of we wisten nauwelijks dat er een regering was/is.

Dat is ook een gevolg van het opvallende feit dat premier De Wever zo zwijgzaam is. Grote interviews of belangrijke toespraken zijn er na de eedaflegging niet geweest. Het idee dat De Wever zwijgt omdat hij als Vlaams-nationalist niet de indruk wil wekken dat hij met enige gedrevenheid België bestuurt, is te dom voor woorden. Hooguit een handvol romantische flaminganten weten nog altijd niet dat Vlaanderen in België ligt, en dat goed Belgisch beleid niet per definitie tegen de Vlamingen is gericht.

Dat De Wever zwijgt is om meerdere redenen merkwaardig. Om te beginnen omdat hij op dit moment de enige Vlaamse politicus is met én de positie én de statuur en vooral het talent om een verhaal te vertellen waar de grote meerderheid van de bevolking kan in meegaan. De regering De Wever is misschien wel de allerlaatste die een – excuus voor het modewoord – verbindend project zou kunnen hebben.

De Wever wordt ook in Wallonië aanvaard en heeft bovendien het onnoemelijke voordeel dat de verzamelde oppositie weinig voorstelt, in de twee betekenissen van dat woord. In Wallonië is de PS de gevangene van de PTB en van de vakbond, en de Waalse socialisten zijn het bovendien almaar minder eens met de Brusselse. Ecolo hangt na electorale rammel helemaal in de touwen. Net zoals Groen bij ons. De ecologisten hebben én geen verhaal én geen echte t/kopstukken meer.

Het omgekeerde geldt voor de Open VLD: teveel oud-kopstukken. Die bovendien allen gruwen van een onvervalste sociaal-rechtse koers, terwijl uitgerekend daar hun enig denkbare uitweg ligt. En dan zwijgen we nog van de echte liberaal Georges-Louis Bouchez die keer op keer de VLD eloquent scherp terechtwijst. Dan zwijgen we ook over Guy Verhofstadt van wie vandaag almaar duidelijker wordt dat hij dé kans op herstel en behoorlijk bestuur heeft verbrast.

Het gebrek aan relevant oppositiewerk is een voordeel dat in de recente vijftig jaar zelden of nooit een eerste minister is gegund. De Wever wel. En toch slaagt hij er niet in een meeslepend verhaal te vertellen. Zijn paasakkoord noemt ook hij, in navolging van zijn voorgangers, historisch. Het is in de ogen van te velen hooguit minder slecht dan we gewoon zijn.

Want dé Belgische specialiteit, het status quo, blijft te goed overeind. Anders dan eerst gezegd moet ook bij De Wever niemand zijn taboes laten varen. Een politieke omwenteling is dit beslist niet.

Niet besparen in de gezondheidszorg is één van die taboes. Terwijl zelfs John Crombez nog niet zo lang geleden liet weten dat daar drie miljard (!) sanering beslist mogelijk is. Lieven Annemans – waar is die man naartoe? – achtte nog meer mogelijk. Niet dus.

Het is het waanidee – ooit gelezen van een Leuvense econoom – dat de staatsschuld niet echt een probleem is omdat je met al dat geleend geld toch ook van alles kan financieren. Een redenering waarbij het land met het grootste deficit noodzakelijkerwijs ook zorgt voor de beste gezondheidszorg, justitie, onderwijs, …  In werkelijkheid blijkt uit alles ongeveer het omgekeerde.

Het status quo is trouwens ook een Vlaamse specialiteit geworden. Op de onvolprezen Zuhal Demir na is de regering Diependaele de veruiterlijking van de te vaak geprezen rustige vastheid. Vlaanderen deelt nog altijd aan maar liefst 29.000 begunstigden 18 miljard subsidies uit. Alle – dat spreekt van zelf ! – tot op de laatste euro essentieel en onvervangbaar. 29.000, dat zijn er  evenveel als er inwoners zijn in Diependaeles Zottegem. (Overigens… Net omdat aan iedereen wel iets gegeven wordt, wordt Vlaams bestuur vaak als bijzonder krachteloos gepercipieerd. Vlaanderen kiest niet, nooit.) 

Nog zo’n taboe, eentje van de N-VA zelf: niet één euro mag ooit ‘teruggaan naar federaal’. Ook niet als almaar meer blijkt dat de deelstaten bij vergelijking overgefinancierd zijn en het federale niveau op het punt staat financieel te bezwijken. Een staatshervorming is dus van levensbelang. Maar ook dat is alweer een taboe, niet van de N-VA dit keer, wel van alle andere partijen. Terwijl – hoe gek kan het nog worden – tegelijk confederalisme de enige redelijke kans is om België én de welvaart, ook de onze, te laten overleven.

Niet dus. In Arizona geldt wat in Vivaldi gold: een coalitie is een systeem waarin de partners elkaar blokkeren. Waardoor elke volgende regering wel erg op de vorige lijkt. Een systeem waarin we - zelfs als we allemaal het erover eens zijn dat Defensie meer geld behoeft - financieren via aloude trucjes. Bij voorkeur met geld waarvan we niet zeker weten of het wel van ons is. En het kan best zijn dat het meetellen van de pensioenuitgaven voor oud-militairen  boekhoudkundig ok is, maar is ook dat meer geld voor Defensie? Gaan we daarmee de Russen tegenhouden?  D

e nagelnieuwe voorzitter van Les Engagés komt uit het bedrijfsleven, en heeft overduidelijk nog weinig politieke reflexen. In een weekendinterview zegt hij dat het hem opvalt dat in de politiek ‘de gevoeligheid voor de economische en budgettaire realiteit ontbreekt’. ‘Ik sta ervan versteld dat de bevolking daar niet meer een issue van maakt.’ Want, zegt hij, het ‘gaat niet om het geld van de overheid; het gaat om het geld van alle Belgen.’

Een heel helder verhaal is dat. Zo hebben we er helaas nog geweten. 

Doorbraak, 22 april 2025