Wat een prachtig verhaal in De Morgen van het weekeinde. Er schijnt vanuit Roeselare Licht in de Duisternis. Gebalde schoonheid, wijsheid en kracht. Vlaanderen op zijn best, op zijn Vlaamst. Daar kan geen enkele 11 juli-speech tegen op.  

Over Donald en Yvette, samen Dovy, in Vlaanderen de bekendste keukenbouwer van de hele wereld. Mede door zijn alom bekende Ik ben Donald Muylle, en ik maak al dertig jaar keukens alsof het voor mezelf zou zijn. Even simpel als geniaal. Algemeen-West-Vlaams als wereldtaal. Staat in de hitparade van de keukenbouwers op één; jaaromzet: honderd miljoen. Vijf keer zoveel als de nummer twee. 650 mensen verdienen er hun brood.

Donald is op zijn veertiende beginnen werken. Hij maakte in zijn eigen huis een keuken die men nergens anders kon vinden. Vooral de greeploze kasten vielen op. Hij kon dat goed, keukens maken. En toen kwam er één winkel met toonzaal; helaas op het verkeerde moment. Ze zagen zwarte sneeuw in de jaren tachtig: teveel concurrentie uit het Oostblok waar ze ‘onder de prijs’ werkten. De ouders moesten het jonge paar eten brengen. Maar ze hielden vol.

‘Een mens twijfelt altijd,’ zegt Muylle. Maar opgeven? ‘Opgeven staat niet in mijn woordenboek. Dat doe je nooit.’ Als de krant vraagt waarom, is het antwoord: ‘Dat weet ik eigenlijk niet. Dat is de ene mens tegenover de andere, zeker?’ Zijn passie? ‘Sommige mensen gaan graag vissen. Mijn ding is automatisatie.’ Alle antwoorden zijn kort en duidelijk. Het langste gaat over zijn gelukkigste moment. ‘Het moment dat ik kon investeren zonder het eerst aan de bank te moeten vragen.’

Na Roeselare kwam de rest van Vlaanderen, daarna Wallonië. Al bekt Chaque cuisine est conçue comme je le ferais pour moi misschien minder. Hij gaat het nu ook in Vrankrijk proberen. ‘Met één winkel, om te zien of ze ons aanvaarden.’ Nog meer ambities? ‘Voortdoen.’

In De Tijd lees ik over Brussels Airlines (BA). En of ze daar zullen kunnen… voortdoen? Wanneer zegt eigenaar Lufthansa dat het genoeg is geweest? Muylle zegt: ‘Het was groeien of vallen. We hadden dat op tijd gezien.’ Hebben ze bij BA een Donald Muylle?   

De geschiedenis van BA is een deprimerend verhaal waarin zelfs recordomzet resulteert in verlies. Sinds 2009 is er 800 miljoen verlies opgestapeld. Er is 700 miljoen aan schulden; en het negatief vermogen bedraagt 400 miljoen.

BA heeft net zoals andere Europese luchtvaartmaatschappijen in de Coronacrisis steun gekregen. KLM en Lufthansa hebben hun staatssteun al terugbetaald: dat kon, want na Corona wou iedereen weer vliegen. BA moet zijn 290 miljoen ten laatste in 2026 terugbetalen. Niemand weet waar dat geld moet vandaan komen. Zeker niet als er bij dat postume Sabena nu ook nog geregeld gestaakt wordt. ‘Stakingen knijpen de keel dicht van een bedrijf dat nu al aan het infuus ligt,’ merkt iemand op.

Een onoplosbare ellende. Alleen de Duitse voorzitster en ex-CEO Christina Förster geeft er een verklaring voor. ‘Belgen zien zich vaak als slachtoffers. In plaats van dingen te willen veranderen, voelen ze zich onrecht aangedaan. Dat is jammer.’

O schok der (h)erkenning… Donald Muylle is overduidelijk geen Belg. Staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine wel.

Ik lees – wat zijn weekendkranten toch heerlijk! – dat als België van de EU 1,4 miljard minder relancegeld krijgt, het Waalse deel van dat bedrag volgens Dermine moet worden bijgepast door de federale regering. Waarom? ‘Wallonië is al twee keer gestraft.’ Door de watersnood en de economische gevolgen van diezelfde watersnood.

Voor de volledigheid: de federale staat heeft eerder al 1,2 miljard geleend aan het Waalse Gewest. Zo’n lening is een unicum en een novum in onze geschiedenis. Overigens wilde het Waalse Gewest dat geld eerst lenen bij de verzekeringsmaatschappijen, maar die vonden de kandidaat-lener onvoldoende kredietwaardig.

En dus kwam het Waalse Gewest dan maar bij Alexander De Croo aankloppen. Eigenlijk zijn leningen van het federale niveau aan de gewesten juridisch onmogelijk, maar er is inderhaast een wet in elkaar geprutst waardoor dat lenen opeens wel kon.

Het is overigens een gratis lening: de federale overheid krijgt geen rente. En Wallonië moet pas vanaf 2025 terugbetalen. Tegen dan bedraagt de totale Waalse schuld nog net geen 50 miljard.

Nog meer volledigheid? Samen met die lening is er ook nog een federaal gefinancierde btw-vermindering voor afbraak- en bouwwerken in de getroffen regio, een fiscaal voordeel voor wie nieuwe jobs creëert, een uitbreiding van het systeem van tijdelijke werkloosheid en een bonus van 25 euro per maand voor leefloners, ouderen met inkomensgarantie en alle andere uitkeringstrekkers met een vervanginkomen. Dat alles tot het einde van het jaar.

De Croo heeft de nieuwe vraag van Dermine niet meteen positief beantwoord. Tot ongenoegen van de staatsecretaris. Quand une catastrophe touchera la Flandre, on se posera moins de questions, zegt hij in L’Echo. De solidariteit die wel bestaat tussen de burgers uit alle hoeken van het land, zegt hij ook nog, is op het federale niveau onvindbaar.

Dermine is Solvay-econoom, heeft een graad in de politicologie van de  Harvard Kennedy School of Government en werkte voor McKinsey in Londen. Desondanks lijdt hij aan een irrationele afkeer van de rekenkunst. Op grond daarvan werd hij in 2019 hoofd van het Institut Emile Vandervelde, de studiedienst van de PS. 

Besturen alsof het voor mezelf zou zijn. Het is een populair concept bij de Waalse socialisten.  

Doorbraak, 05 juli 2022