Ik lees maar wat ik lees, en ik ken Bart De Pauw niet, maar hij is een puberaal kalf. Hij heeft dag en nacht achter zijn ding aangelopen, en kon zich kennelijk niet voorstellen dat er vrouwen waren die dat niet leuk vonden. Zijn sms-conversatie met Ella-June Henrard bijvoorbeeld gaat in gênante mate te ver. En hij biedt zijn excuses aan, maar gaat er dan nóg eens zwaar over. Dat is verwerpelijk.

Maar ik ben niet helemaal zeker dat dat ook strafbaar is. De rechters zullen oordelen. En dat zal dan De Waarheid zijn: zo gaat en hoort dat in een democratie, in een rechtsstaat.

Uitzonderlijk is wel dat niemand van de direct betrokkenen dat proces lijkt te willen. De Pauw niet – dat geldt allicht voor elke beklaagde – maar ook zijn slachtoffers niet – dat is uitzonderlijk. Alleen vond het parket dat er redenen waren om… En dat gebeurt vaker. Maar – ook dat is een democratisch principe dat niet tot iedereen is doorgedrongen – het feit dat er een proces komt, is geenszins het bewijs dat De Pauw schuldig is. Hij kan ook worden vrijgesproken.

Het is overigens erg delicaat over lopende processen te schrijven. Maar ik moet. Ik kan niet anders, om het met Luther te zeggen. Ik zag Telefacts op VTM, ik las in Het Laatste Nieuws de reconstructie over de 28 dagen durende val van Bart De Pauw. De hier-klopt-iets-niet-gedachte heeft me sindsdien niet losgelaten.

Ik heb aandachtig gekeken en gelezen, twee-drie keer zelfs, en vooral de rol van de VRT en meer bepaald die van zijn voormalige CEO Paul Lembrechts is niet koosjer, zo blijkt. Lembrechts is, ondanks waarschuwingen van zijn medewerkers, zeer driest te werk gegaan. Hij heeft ook de VRT zelf voor een voldongen feit gezet.

De zaak wordt eigenlijk aan het rollen gebracht door twee vrouwen met wie De Pauw een affaire heeft gehad. Al is het op dat moment niet duidelijk of men dat bij de VRT weet. Vast staat wel dat één van hen lange tijd heeft geprobeerd die affaire ook voor de justitie te verbergen. Die twee gaan ook naar de preventieambtenaar, die – zijn taakomschrijving suggereert het - preventieve maatregelen voorstelt.

Terzijde: ik heb daar op de VRT (en ik kan me voorstellen dat dat in alle bedrijven gebeurt) ook mee te maken gehad. Twee die een affaire beginnen, maar die niet fatsoenlijk kunnen beëindigen. En dan moet je dat proberen oplossen. Mijn ervaring is dat de preventieambtenaar wijs is, en kiest voor maatregelen die naar een oplossing leiden, en niet naar een nog veel groter conflict. En soms is de oplossing ook simpel. Zo heb ik ooit iemand – met succes - gewezen op een vacature bij VTM… Het probleem was op slag opgelost. Ik las nadien een interview met.. Mijn ex-collega zei dat de overstap eigenlijk vroeger had gemoeten. Tja, mijn inzicht tendeert soms naar het helderziende..

Ik heb maar één keer meegemaakt dat een gelijkaardig probleem nóg veel sneller was opgelost: iemand van de VRT-hiërarchie was namelijk zelf zijdelings betrokken. Maar ook dat is toen – gelukkig! - tot tevredenheid van alle partijen opgelost.

Anders dus dan bij De Pauw. Ook hier kiezen de mensen die in eerste instantie de zaak behandelen voor preventieve maatregelen. De eerste maatregel is altijd dezelfde: aan de betrokkene wordt discreet maar luid en duidelijk gezegd dat het gedaan moet zijn. Dat klinkt kinderachtig, maar – ook uit ervaring – dat werkt wel.

Hier niet dus. De Pauw moet naar de VRT komen, waar Lembrechts hem zegt, zonder concreet te zijn, dat er klachten zijn, en dat hij de samenwerking gaat stopzetten. Dat is een donderslag natuurlijk. Bart De Pauw vraagt een tweede gesprek voor meer toelichting, en dat komt er ook, zij het niet zonder aandringen. Lembrechts is daar niet bij. Er wordt een verslag van gemaakt waarin staat dat De Pauw oplossingsgericht heeft gereageerd: hij wil aan de vrouwen met klachten uitgebreid excuses aanbieden. Toch komt er de dag nadien een bericht met de melding dat de samenwerking wordt stopgezet. Op dat moment komt alles naar buiten.

Eerst De Pauw met zijn filmpje, na – dat valt op - een tip vanuit de VRT dat hij snel moest zijn. Dan de VRT die het heeft over meldingen van grensoverschrijdend gedrag. De woordvoerder van de VRT spreekt over sms’en, maar wil er – en zo hoort het ook – niet verder op ingaan. Hij draait wel de dingen om: hij zegt dat men wou bekijken hoe men samen verder kon, maar hij zegt dat dus wanneer de VRT De Pauw al heeft laten weten dat de samenwerking stopt.

Intussen – en kennelijk heeft men daarover stukken – zeggen twee andere VRT-toppers tegen elkaar dat er eenvoudigweg geen sms’en zijn… De dag nadien spreekt Paul Lembrechts over honderden sms’jes met ‘seksueel en pornografisch getinte uitspraken.’ Dat verbaast sommigen. Iemand die zeer dicht betrokken is laat hem zelfs weten dat hij zich aan de feiten moet houden, dat het woord pornografie niet lichtzinnig mag worden gebruikt. Maar – dat is voor het Huis van de Altijd Betrouwbare Informatie zeer merkwaardig – de beslissing is dat men én zal blijven zeggen dat er sms’en zijn én dat de VRT die heeft gezien.

Ook Lembrechts houdt zich daaraan: hij spreekt wel niet meer over porno, wel over sms’en én ‘ongepaste inhoud’. Hij zegt ook dat De Pauw maar beter zijn excuses kan aanbieden. Dat is dus uitgerekend wat De Pauw zelf meteen had voorgesteld… En wat ook de slachtoffers telkens weer zeggen: ze wilden alleen maar excuses. Niet dus.

Maar nu komt het. De Pauw heeft kennelijk nog iets gehad met een vrouw in Lier. Ze komt in het ‘dossier’ De Pauw niet ter sprake. Maar de VRT-mensen die bij het dossier betrokken zijn, zwijgen kennelijk niet overal – dat is een zeer zware fout. Daardoor komen ze via via aan de weet dat die vrouw tijdens haar affaire ook sms’en heeft gekregen. De VRT vraagt haar of ze die sms’en mogen hebben…

Tegelijk blijkt dat actrice Hilde Van Mieghem een centrale rol heeft gespeeld bij het verzamelen van de slachtoffers. Zij is een ervaringsdeskundige, al is het niet altijd duidelijk hoe. Telefacts belt haar op en twee dingen vallen op: ze wist het allemaal van horen zeggen, en ze geeft toe dat ze nogal impulsief is geweest. Zoiets kan gebeuren natuurlijk.  

Nog eens: de rechters zullen oordelen. Maar dit is, met inachtneming van de eerste zin hierboven, gruwelijk. Het schetst de gang van zaken in een samenleving waarin ik niet wil leven.

Want er is natuurlijk de voorbeeldfunctie en dus het maatschappelijk belang van het proces. Als A en B het in hun hoofd halen X een loer te draaien, om gelijk welke reden, dan ligt de weg open. Ik reken op wijze rechters die dat niet toelaten.

Door de (overigens compleet voorspelbare) lekken kennen we ook woordelijk sommige sms-conversaties. Waaruit blijkt wat ik al zei: een puberaal kalf. Maar tegelijk vallen sommige reacties op zijn dwaze sms’en óók erg op: bij het lezen vroeg ik me af of het echt moet dat u en ik meebetalen voor de advocatenkosten van de betrokkene. Want – ook één van de VRT’ers zegt dat trouwens letterlijk - die ging er wel aardig in mee. Herbegon ook de conversatie als De Pauw al was gestopt. Moeten wij met zijn allen via het Instituut voor Gelijke Kansen van Vrouwen en Mannen hun advocaten betalen?

Of ik hier nu – samen met VTM, Het Laatste Nieuws en de familie De Pauw de rol van slachtoffer en dader omdraai? Ik denk het in eer en geweten niet. Ik denk ook dat én Het Laatste Nieuws én Telefacts de regels van de journalistieke kunst hebben gevolgd. Er is kritiek van andere media, maar ik ben niet onder de indruk. Er was kennelijk woord en wederwoord, én er is zelfs naar geluisterd. Ik zou het aantal politici die tegen de mediamuur zijn gezet zonder kans op weerwoord niet te eten willen geven… 

Wel denk ik na wat ik nu weet dat de manier waarop Lembrechts dat dossier heeft behandeld een voorbeeld is van hoe het niet moet. Wie heeft die man daar neergezet?

Men zegt dat zijn reactie van doen heeft met het feit dat één van zijn naaste medewerksters een ex-vennoot is van De Pauw die een proces over veel geld – auteursrechten als ik het mij goed herinner -  had verloren. Of dat klopt, zal wel blijken, neem ik aan.

Feit is: bij de VRT zwaaien ze met groot gemak met ethische standpunten, ook over belangenvermenging. Van anderen dan wel. Zelf kijken ze blijkbaar niet zo nauw.