Twee miljoen subsidie van de Vlaamse Regering voor Het Verhaal van Vlaanderen! Vooruit en Groen zijn daarover diep verontwaardigd: ‘Wat kan je voor zorg, kinderopvang of onderwijs al niet doen met twee miljoen?’ Dat is natuurlijk altijd een beetje waar. Bovendien kan je van de VRT verwachten dat ze een corebusiness-programma zelf betalen. Of dient het VRT-belastinggeld alleen om BV-contracten te betalen?

Maar wat waar is voor twee miljoen geldt misschien nog meer voor 3.152.712,71 euro. Dat is het bedrag dat de Vlaamse Regering heeft uitgetrokken voor de strijd tegen desinformatie.

Die eenenzeventig cent na de komma intrigeren. Dient dat om de indruk te wekken dat men over dat bedrag heel goed heeft nagedacht? Juist tot en met de cijfers na de komma? Maar ok, dat is een detail.

Geen detail is dat onze Vlaamse overheid vindt dat belastinggeld moet dienen om informatie in de juiste richting te sturen. En ze bovendien ook bepaalt wie dat dan moet doen. Echt vertrouwenwekkend klinkt dat niet…

Eerst iets technisch. Er is een klassiek onderscheid tussen desinformatie en misinformatie. Het eerste gaat over gewone foute informatie, zonder kwalijke bedoelingen. Het tweede is informatie verspreiden waarvan men weet dat ze niet helemaal of zelfs helemaal niet klopt, maar men wil misleiden om daar politieke of economische winst mee te halen. Het tweede is natuurlijk erger dan het eerste, maar de regering legt de lat hoog: het gaat ook over desinformatie.

Drie miljoen dus. Geen Hannelore Goeman (Vooruit) die daarover kraait… Er valt aan te nemen dat ze dat tot de kerntaken van de overheid vindt behoren. Is dat zo?

Niet dat er geen probleem is. Als ik zie hoe het stikstofdossier wordt gereduceerd tot een paar tientallen bomen in de buurt van de luchthaven en de E 19, dan is dat misinformatie. Komend van politici die daaruit (zie de definitie) voordeel proberen te halen. En natuurlijk moet dat soort argumenten vermeld worden. Maar moeten we daarna niet gewoon kijken of dat klopt? Of nemen we dat misinformatie-argument gewoon over?

Nog een voorbeeld? Als ik goed gelezen heb vraagt alleen de pulpgazet Het Laatste Nieuws zich af waarom de Chinezen spioneren met een met het blote oog zichtbare ballon terwijl ze tientallen onzichtbare satellieten hebben die waar ook zelfs een tennisbal haarscherp kunnen fotograferen. Onze kwaliteitsmedia én de experts nemen gewoon de Amerikaanse versie over…

Nog? Dries Van Langenhove stopt als parlementslid. Omdat hij zelf ontslag neemt, krijgt hij volgens de reglementen van de Kamer geen uittredingsvergoeding. Als hij zegt van die vergoeding te zullen afzien, is dat misinformatie. Je kan niet afzien van wat je nooit kan krijgen. Toch staat dat in de krant.

Fouten in de berichtgeving zijn dus heel vaak te wijten aan journalisten die zelf niet nadenken, of hun huiswerk niet maken. Maar de Vlaamse Regering denkt daar dus anders over. Uw en mijn desinformatie zal worden opgelost middels drie miljoen.

Dat geld is ook al verdeeld. Het gaat naar vijf samenwerkingsverbanden. Conglomeraten van zeer diverse instanties, wat de transparantie niet echt bevordert. Je moet al in het Staatsblad duiken om te kijken wie wie is. Al is dat verhelderend. Want wat blijkt? Er zijn niet alleen instanties (de usual suspects onder de Vlaamse universiteiten) die geld krijgen om te onderstrepen dat in deze ernstig, ja zelfs wetenschappelijk werk wordt geleverd. En er is ook geld voor mensen die verwacht worden zichzelf te corrigeren.

De VRT bijvoorbeeld. Maar ook het Mediahuis, Roularta of onze vrienden van Apache. Ze bedrijven journalistiek, maar ze blijken ook nog belastinggeld te krijgen om die journalistiek te corrigeren. Hoe normaal is dat? Gaan ze nadien ook laten weten welke resultaten zijn geboekt? Laten weten hoeveel mensen – één voorbeeld uit duizenden – ze ervan hebben overtuigd dat homeopathie niet kán werken? Of stopt hun tevredenheid bij het uitgebreid met de vinger wijzen van al die foute domme mensen?

Waar gaat dit over? Er mag geredelijk worden aangenomen dat dat geld niet dient om de dagelijkse spelfouten op de verschillende VRT-schermen te corrigeren. Toch valt op dat de VRT van de Vlaamse Regering in deze het voortouw mag nemen. De omroep is betrokken bij twee van de vijf projecten, maar er komen ook organisaties langs de kassa die (mee) worden aangestuurd – dagelijkse bestuurders, zegt het Staatsblad - door… VRT-personeel: de hoofdredacteur van de radio, of (ex)-ombudsman Tim Pauwels. Samen met mensen van Knack. Vrienden ondereen.

Via uw en mijn belastinggeld onderzoeken die of het klopt dat de Peruaanse overheid 5G-masten heeft laten verwijderen om de bevolking te beschermen tegen Covidbesmetting. Bij andere wereldproblemen is het antwoord ingewikkelder. Wie wil weten hoe het écht zit met die ChatGPT krijgt via de Twitteraccount (met wel 2800 volgers) en in ruil voor zijn/haar belastinggeld de melding hoeveel dat kost, een abonnement op Knack.       

Doorbraak, 07 februari 2023