Van mijn grootvader heb ik geleerd dat het slim kan zijn te zwijgen. Met name als anderen zeggen wat je eigenlijk zelf wil zeggen. Het is het gevoel wat ik kreeg bij het lezen van het interview in Le Vif/L’Express met Karel de Gucht. Blij zal hij er niet mee zijn, en het aanvaarden mag hij ook al niet, maar voor mij mag De Gucht het erelidmaatschap van de N-VA aangeboden krijgen. Hieronder een extract uit dit interview. De passages in vetjes, dat is ons werk. Net als de vertaling.

Omdat dat erelidmaatschap niet zal lukken, sta ik bij deze de ruimte voor mijn maandagse mededeling graag af.

En ik laat u weten dat ik mij vanaf nu ook actief zal inlaten met wat er in Gent gebeurt. Want paars heeft er daar een ongelooflijk potje van gemaakt. Ze proberen dat in de schoenen te schuiven van “onze” Geert Bourgeois, maar ik ga zeer binnenkort terugslaan. Dat is alvast een mooie opwarming voor 2012… Paars in Gent moet worden gecorrigeerd. Te lang aan de macht zijn, blijkt ongezond, en de Gentenaars voelen dat op straat. En als ze het niet voelen, dan betalen ze er wel voor…

Maar eerst, the one and only: Karel de Gucht!

L'idée de la nécessité de changer certaines choses est très répandue en Flandre et ne se limite pas à l'électorat de la N-VA. Une minorité importante de la population flamande, sans percevoir toutes les subtilités du débat en cours, éprouve le sentiment que les partis francophones ne veulent arriver à rien avec la Flandre. Ce sentiment est né lors des négociations politiques de 2007. Dantesques ! … Je n'ai jamais compris que certains politiciens et politiciennes francophones n'aient pas voulu profiter de l'opportunité de conclure un accord avec les Flamands, à un prix nettement moindre qu'aujourd'hui. Pourquoi ne pas vouloir comprendre que nous, Flamands, avons une approche des choses qui peut être différente et que nous sommes la majorité dans ce pays?

Cette majorité doit-elle dicter sa loi à la minorité francophone?

Non, je ne dis pas cela. Je ne parlerais d'ailleurs pas de minorité, mais plutôt d'un groupe de population moins nombreux. Mais le droit au respect ne doit pas être un droit de tout bloquer. Une démocratie exige un accord pour pouvoir avancer.

On ne peut y parvenir idéalement que par la règle du consensus...

Non, une démocratie ne peut fonctionner sur la base de cette règle. La démocratie, ce n'est pas le consensus. La Belgique s'est progressivement réduite à une sorte de conférence diplomatique permanente. Ce n'est pas une façon de gérer un pays.

Lorsque Bart De Wever évoque « l'évaporation de la Belgique dans l'espace européen », il dit puiser à fort bonne source : vos propos. Le président de la N-VA n'a pas tort?

On me cite beaucoup mais de façon parfois incomplète. Bart De Wever dit que l'évaporation de la Belgique se produira dans le cadre d'une Europe fédéraliste qui pourrait reprendre les fonctions de l'Etat belge. Mais cette Europe fédéraliste n'existe pas. J'ai dit que l'évaporation de la Belgique se produisait, sous nos yeux. Et c'est le cas!

De quelle manière?

La situation empire depuis dix ans. Beaucoup de gens ont des idées de bon sens dans ce pays. On ne peut d'ailleurs pas dire que tout ce qu'avance la N-VA ne tient pas la route. Mais le fossé entre ces idées et les limites imposées par le modèle belge de décision est devenu tel qu'il enlève toute crédibilité au monde politique. J'ai pu le constater durant mes cinq années au gouvernement fédéral: il n'y avait pratiquement plus aucun dossier sur lesquels Flamands et francophones étaient encore d'accord. Ceux qui affirment ne pas vouloir la scission du pays, et c'est une large majorité du monde politique, devraient réaliser qu'il n'est plus possible que les deux grandes communautés continuent à avoir systématiquement des opinions différentes sur chaque dossier. Ça ne va plus !

Un exemple ?

Le dossier de la migration. La Flandre, dans sa majorité, a un point de vue différent de la ligne suivie notamment par le PS et le CDH depuis dix ans. J'ai vécu au gouvernement toute la discussion sur la seconde campagne de régularisation intervenue en 2009 et finalement décidée après mon départ pour la Commission européenne : ce n'était pas un hasard puisque j'y ai toujours été opposé. Aujourd'hui, tout le monde constate que l'approche retenue n'était peut-être pas nécessairement la meilleure. Et j'observe avec satisfaction que le PS commence à le réaliser.

En quoi ce dossier de la migration est-il à ce point sensible en Flandre ?

Les francophones ne se rendent pas compte de l'influence que cette question exerce sur l'opinion publique en Flandre depuis des années. L'octroi du droit de vote aux étrangers non européens aux élections communales a pro-fon-dé-ment changé cette opinion publique. Pro-fon-dé-ment ! C'est trop simple de réduire cette évolution aux extrémistes. Imagine-t-on l'impact, en Flandre mais aussi en Wallonie, de l'image de ces hôtels? Beaucoup de gens travaillent pour gagner 1 200 à 1 300 euros par mois, pas mal de Flamands n'ont jamais été à l'hôtel de leur vie. Et ils découvrent que l'on met à disposition des chambres d'hôtel à 30, voire 50 euros la nuit : soit à peu près leur salaire mensuel ! De même pour les astreintes de 500 euros par jour imposées par les juges: en deux jours, leurs bénéficiaires gagnent autant que certains travailleurs en un mois. C'est fou, non ? Une grande majorité de la population flamande peut être d'accord avec ce que dit Bart De Wever aujourd'hui sur la migration.

Le noeud du problème communautaire aujourd'hui, n'est-ce pas une Flandre profondément et durablement inscrite à droite, et une Wallonie ancrée de la même manière à gauche ?

Où ça, des partis de droite en Flandre ? L'Open VLD ? Non. Le CD&V ? Un parti de centre-gauche, la majorité de ses parlementaires sont de tendance ACW [NDLR : Mouvement ouvrier chrétien flamand]. La N-VA n'est certainement pas un parti de droite sur le plan socio-économique. Il n'y a pratiquement pas de parti de droite en Flandre : comment peut-on affirmer que les Flamands ont pu voter pour eux ? Les Flamands, dans leur grande majorité, sont partisans d'un Etat providence, d'une protection sociale élargie. Pas moins que les Wallons. Même au niveau régional flamand, pensez-vous que les communes flamandes dépensent moins que les communes wallonnes pour les CPAS ? Si vous saviez ce que ma commune, à majorité libérale absolue et dont je suis le bourgmestre empêché, consacre aux aspects sociaux de la politique. Alors moi, un homme de droite ?

Dans ce cas, le PS est-il à l'extrême gauche ?

Beaucoup de Flamands pensent que la Wallonie est à gauche. Je n'oserais pas l'affirmer. La Wallonie a deux visages : au niveau régional, elle mène une politique libérale, et les employeurs wallons n'ont d'ailleurs pas de problèmes avec le gouvernement régional. En revanche, la Wallonie pratique une approche beaucoup plus à gauche au niveau fédéral, là où s'organise la protection sociale. Ce constat vaut pour le PS et le CDH. De même que les partis wallons sont au moins aussi régionalistes que les formations politiques flamandes.

L'attachement des francophones à la Belgique fédérale n'exprime donc pas un sentiment patriotique ?

Mais non, enfin ! Sauf chez certains, peut-être. L'approche est avant tout utilitaire. Mais il n'y a aucun mal à cela. A l'inverse, la Flandre ne veut pas se distancer du niveau fédéral. Ces dix dernières années, elle a fourni de sérieux efforts à la stabilité des finances publiques fédérales. (Le Vif /L'Express no. 49 van 10/12/2010)

[Het idee dat er verandering in bepaalde zaken nodig is, is zeer breed verspreid in Vlaanderen en beperkt zich zeker niet tot het electoraat van de N-VA. Een belangrijke minderheid van de Vlaamse bevolking, zonder daarom alle nuances in de vingers te hebben, heeft het gevoel dat de Franstalige partijen tot geen vergelijk met Vlaanderen willen komen. Dat gevoelen is gegroeid tijdens de politieke onderhandelingen, die goddelijke komedie van 2007. Ik heb nooit begrepen dat bepaalde politici (en politicae) niet van de gelegenheid gebruik hebben gemaakt om een communautair akkoord te sluiten met de Vlamingen, waar ze een veel kleinere prijs voor zouden moeten hebben betalen dan vandaag. Waarom willen ze niet begrijpen dat wij, Vlamingen, een andere benadering van zaken hebben die soms kan verschillen, maar dat wij wel de meerderheid in dit land uitmaken?

Moet die meerderheid de wet dicteren aan de Franstalige minderheid ?

Neen, dat heb ik niet gezegd. Ik spreek bovendien niet van een minderheid, maar eerder van een bevolkingsgroep die minder talrijk is. Het recht op respect moet echter geen recht zijn om alles te blokkeren. In een democratie is een akkoord noodzakelijk om vooruit te gaan.

En tot dat akkoord komen we best door consensus?

Neen, een democratie kan niet werken op basis van die regel. Democratie is niet gelijk aan consensus. België is langzaam verworden tot een soort van permanente diplomatieke conferentie. Dat is geen manier om een land te besturen.

Wanneer Bart De Wever het heeft over “de verdamping van België in een Europese ruimte”, zegt hij dat uit zeer goede bron te hebben: het zijn uw woorden. Heeft de voorzitter van de N-VA gelijk?

Men citeert die woorden vaak, maar meestal onvolledig. Bart De Wever zegt dat de verdamping van België zich zal voordoen in het kader van een federaliserend Europa dat de bevoegdheden van de Belgische staat zal overnemen. Maar dat federaliserend Europa bestaat niet. Ik heb destijds gezegd dat de verdamping van België zich voor onze ogen zou voltrekken. En dat is het geval!

Op welke manier ?

De situatie wordt al tien jaar slechter. Veel mensen hebben gezond verstand in dit land. Je kan bovendien niet zeggen dat alles wat de N-VA zegt geen steek houdt. Maar de kloof tussen die goeie ideeën en de grenzen opgelegd door de Belgische besluitvorming is zo groot geworden dat de politiek er iedere geloofwaardigheid bij inschiet. Ik heb het gedurende mijn vijf jaren in de federale regering kunnen vaststellen: er is nauwelijks nog een dossier waar Vlamingen en Franstaligen akkoord over zijn. Zij die zeggen geen splitsing van het land te willen, onder hen de grote meerderheid van de politieke klasse, moeten wel beseffen dat het niet meer mogelijk is dat de twee grote gemeenschappen systematisch een andere mening hebben over ieder dossier. Dat gaat niet meer!

Een voorbeeld ?

Het migratiedossier. In Vlaanderen heeft een meerderheid een ander standpunt dan dat dat nu al tien jaar door PS en CDH wordt verdedigd. Ik heb in de regering de hele discussie rond de tweede regularisatiecampagne meegemaakt, die was voorzien voor 2009 en is uiteindelijk beslist na mijn vertrek naar de Europese Commissie: dat was geen toeval want ik heb er mij altijd tegen gekant. Vandaag komt iedereen tot de vaststelling dat dat niet noodzakelijk de beste politiek is geweest. Ik stel met genoegen vast dat de PS dat nu eindelijk begint te beseffen.

Waarom ligt dat migratiedossier zo gevoelig in Vlaanderen?

De Franstaligen beseffen niet genoeg welke impact dat probleem nu al jaren heeft op de Vlaamse publieke opinie. Het gemeentelijk stemrecht voor niet EU-burgers heeft die publieke opinie gron-dig veranderd. Zeer grondig! Het is te gemakkelijk om die evolutie alleen aan extremisten toe te schrijven. Beeld u eens het effect in van die beelden van asielzoekers op hotel, niet alleen in Vlaanderen, maar ook in Wallonië. Veel mensen gaan werken voor een loon van 1200-1300 euro per maand, veel Vlamingen zijn zelfs nog nooit op hotel geweest. En die moeten dan ontdekken dat men hotelkamers van 30, soms zelfs 50 euro per nacht ter beschikking stelt aan asielzoekers. Hetzelfde voor de dwangsommen van 500 euro per dag die rechters opleggen: op twee dagen verdient de begunstigde van zo’n dwangsom het maandloon van sommige mensen. Dat is toch waanzin? Een grote meerderheid van de Vlaamse bevolking kan zich achter het migratiestandpunt scharen dat Bart De Wever vandaag verkondigt.

Is de kern van de communautaire problemen niet dat Vlaanderen vandaag en in de voorzienbare toekomst overtuigd rechts stemt en dat het met Wallonië juist andersom is?

Waar zijn ze dan, die rechte partijen in Vlaanderen? Open VLD ? Neen. De CD&V ? Dat is eerder een centrum-linkse partij, een meerderheid van haar parlementairen is van ACW-strekking. De N-VA is zeker geen rechtse partij op socio-economisch vlak. Er zijn bijna geen rechtse partijen in Vlaanderen: hoe zouden de Vlamingen dan voor rechtse partijen gestemd kunnen hebben? De grote meerderheid van de Vlamingen is voor de welvaartsstaat en voor een ruime sociale bescherming. Niet minder dan de Walen. Zelfs op regionaal niveau: denkt u dat de Vlaamse gemeentes minder uitgeven voor de OCMW’s dan de Waalse gemeentes? U zou eens moeten weten hoeveel in mijn gemeente, met absolute liberale meerderheid en waar ik mij laat vervangen als burgemeester, uitgetrokken wordt voor sociaal beleid. Ik zou dan een man van rechts moeten zijn?

In dat geval is de PS dus extreem-links ?

Veel Vlamingen denken dat Wallonië links is. Ik durf dat te betwijfelen. Wallonië heeft twee gezichten: op regionaal niveau voert ze een liberale politiek, de Waalse ondernemers hebben geen problemen met de Waalse regering. Op federaal niveau daarentegen, daar waar de sociale bescherming georganiseerd wordt, wil Wallonië een veel linksere politiek voeren. Dat gaat zowel voor de PS als voor de CDH op. Terwijl de Waalse partijen minstens zo regionalistisch zijn als de Vlaamse.

De gehechtheid van de Franstaligen aan het federale België is dus niet in de eerste plaats te wijten aan een patriottistisch sentiment?

Maar nee, enfin. Behalve bij sommigen misschien. Zij denken gewoon dat die aanpak hen het best uitkomt, wat eerbaar is in de politiek. Omgekeerd wil ook Vlaanderen niet af van het federale niveau. De laatste tien jaar heeft Vlaanderen een serieuze effort gedaan om de federale begrotingen op orde te krijgen.]