Het is u verzwegen, maar bij de nieuwsdienst van de VRT staan er grootse dingen te gebeuren. Men is er namelijk tot de conclusie gekomen – ‘na een interne evaluatie’ – dat de hoofdredactie ‘te versnipperd werkte’. Maar ze hebben er iets op gevonden: meer hoofdredacteurs. Alleen bij de VRT kan men tot de conclusie komen dat het antwoord op versnippering nog meer versnippering is.  

Alleen De Standaard (https://www.standaard.be/cnt/DMF20250220_95118020) heeft er online over bericht. Ongetwijfeld veronderstelden andere media dat dit een grap was. Maar het is de werkelijkheid: de VRT zoekt twee nieuwe hoofdredacteurs. U kunt solliciteren tot 10 maart (https://jobs.vrt.be/nl/job/hoofdredacteur-vrt-nws-342317).  

Typisch is dat de zittende hoofdredacteurs versnipperd en al blijven zitten. Ze krijgen wel een ander etiket opgeplakt. De hoofdredacteur van het journaal bijvoorbeeld wordt ‘hoofdredacteur talent’ (in alle andere bedrijven heet dat ‘personeelszaken’); de hoofdredacteur van de online-afdeling wordt ‘hoofdredacteur aanbod en buigt zich over de vraag via welk platform nieuws tot bij de burger geraakt’. Elk woord uit dat citaat heeft zonder twijfel zijn belang, maar niemand weet wat dat wil zeggen. ‘Bezigheidstherapie, veronderstel ik,’ is bij navraag onder mijn oud-collega’s het meest gehoorde antwoord.  

Nog een nieuwigheid: drie van de zeven hoofdredacteurs zijn tevens ‘hoofdredacteur van de week’, al hebben die ook een ‘eigen domein’: factcheck, binnenland en buitenland. Ook dat laatste begrijpt niemand.  

Dat hoofdredacteurschap van de week wordt wel begrepen. Het vloeit voort uit wat er in oktober 2023 in Brussel is gebeurd, toen twee Zweedse voetbalsupporters in een terreuraanslag werden vermoord. De klopjacht op de dader was al meer dan drie uur bezig – de sociale media barstten uit hun voegen; ook VTM onderbrak de hele avond de normale programma’s – toen de VRT wakker schoot. Al moet dat ‘wakker’ niet al te letterlijk worden genomen.  

In de studio werd gemeld dat er een aanslag was geweest, en men schakelde meteen over naar een zogeheten inderhaast bijeengeroepen persconferentie van de regering. Toenmalig premier De Croo had het over Palestina, over Gaza en nog wat andere kwesties van groot belang, maar niet over een aanslag in Brussel, niet over de slachtoffers of over de zoektocht naar de dader(s). Wel stond er live op het scherm. Pas na te veel minuten werd dat zonder uitleg onderbroken.  

Die reactie van de regering bleek er in werkelijkheid nooit te zijn geweest. Het bleken oude beelden van een persconferentie over de oorlog in Gaza te zijn... En voor de volledigheid: het journaal sloot het onderwerp af met het voorlezen van enkele tweets van politici die hun medeleven betuigden met de familie van de twee slachtoffers.  

In het wereldkampioenschap Afgaan als een gieter was dit goed voor een podiumplaats, maar minstens even interessant was nadien de dagenlange en soms verhitte discussie op de redactie over de vraag wie nu precies verantwoordelijk was voor die deconfiture. Zoals te verwachten was de schuld tot onachterhaalbaarheid versnipperd.  

Vandaar dus – na bijna anderhalf jaar denkwerk – die ‘hoofdredacteur van de week’. In het vacaturebericht van de VRT – het typeert de denkwereld van het Ministerie van Radio en Televisie – staat letterlijk dat die hoofdredacteur ook ‘’s avonds en in het weekeinde verantwoordelijk’ is. Of daar dan ook een bijzondere wakkerblijven-premie tegenover staat, wordt niet vermeld, maar het tegendeel zou verbazen.  

Overigens is die uitbreiding van de hoofdredactie volgens De Standaard de kroon op het werk. Eerder waren er al andere ‘ingrepen’, schrijft de krant, ‘zoals de aanstelling van nieuwe cheffen… en het uitklaren [van] wat ieders rol en bevoegdheid in de organisatie is.’ Wat bij de VRT al langer een Mexicaans leger was, is nu nog Mexicaanser geworden: almaar minder soldaten, almaar meer cheffen en officieren.   

Naar verluidt sprak Frederik Delaplace voor hij omroep-CEO werd over de VRT als ‘het staatskot’. Wie ziet hoe de nieuwsdienst beheerd wordt kan hem moeilijk tegenspreken. Want inderdaad, zo gaat het eraan toe in een staatskot. Dat van Delaplace dus.       

Maar dat is nog lang niet alles. Het beste moet nog komen. De Standaard meldt ook – tast u nu toch maar even naar de armleuningen van uw stoel - dat de hoofdredactie van de VRT zich voortaan ook zal bezighouden met ‘de inhoud’ van de nieuwsprogramma’s. U leest het goed: de hoofdredactie gaat zich binnenkort – na de uitbreiding dus – bezighouden met de inhoud van radio, televisie en online!  

De waarheid gebiedt mij te zeggen dat dit inderdaad totaal nieuw is. Ik kan het – hand op het hart – bevestigen. Ik herinner me levendig een hoofdredacteur die woordelijk verklaarde voor de inhoud volstrekt geen tijd te hebben. ‘Het managen van dees boîte,’ zei hij in zijn elegante Nederlands, ‘dat is meer dan een fulltime job.’ Het managen dus, bezig zijn ter wille van het bezig-zijn zelf.  

Een ander exemplaar, verantwoordelijk voor onder meer De Zevende Dag, zei zonder enige gêne tussen pot en pint aan de gesubsidieerde bar dat hij dat programma hooguit een keer of drie had bekeken; op zondagvoormiddag ging hij altijd fietsen. ‘Ik zal het wel horen’, zei hij lachend, ‘als er iets is.’  

Dit alles zal niet beletten dat zeer binnenkort in het Vlaams Parlement de openbare omroep door meerderheid en oppositie wordt geloofd en geprezen als de enige werkelijk betrouwbare nieuwsbron, die, gestut door vele zakken met geld, van onschatbaar belang is in de dagelijkse strijd tegen fakenews, enzovoort, enzovoort, en daarom nog veel meer zakken met geld behoeft.