Het Terzake-debat van donderdagavond heeft duidelijk gemaakt dat er een groot verschil is tussen iemand met veel ambitie die veel weet over virussen, en iemand die weet waarover het gaat. Dat is de samenvatting van het duel tussen Jean-Marie Dedecker en Marc Van Ranst.

Ik moet daar meteen een kanttekening bij maken. Hoewel ik grote bewondering heb voor de vakvrouw Kathleen Cools – heel gemeend – vind ik wel dat ze Van Ranst onderbedeeld heeft. Dedecker heeft het iets teveel op een schoteltje gekregen. Van Ranst niet. Het wijst op het opportunisme van onze leveranciers van betrouwbare informatie: ze zijn – onder druk van wetenschappelijk onderzoek over de disproportionele rol van Van Ranst en de aandacht daarvoor op niet-traditionele media - bezig met het dumpen van de GrootVirloloog. De omroep vernietigt eens te meer wie hij zelf groot heeft gemaakt. Uit lijfsbehoud. Begrijpelijk, maar zeker niet serieus, en alles behalve evenwichtig.

De meest cruciale passage was het moment waarop Dedecker zei dat Van Ranst zich bezig moest houden met het virus, en dat hij wel zelf met de politiek ging bezig zijn. Als daar een rekening aan vasthing, dan zou hij die wel zelf betalen.

U moet zelf kijken natuurlijk, maar op dat moment ziet u Van Ranst steigeren. Dat is hét punt: Van Ranst is viroloog, maar hij ziet zijn rol veel ruimer. Hij is een politicus (alsnog zonder partij), een opiniemaker (maar dat botst met zijn andere rol: we verwachten van hem als positieve wetenschapper feiten; geen opinies). Na die passage was Van Ranst kansloos.

Feiten zijn meedogenloos. Met name Frank Vandenbroucke heeft de indruk gewekt dat het beleid zich heeft laten leiden door de wetenschap. Die natuurlijk evolueert. Maar niemand gelooft dat nog. Omdat de mensen ook zelf denken. En omdat ze zien dat wat men ook doet – bij ons en in andere landen – het niet zoveel uithaalt, het niet zoveel uitmaakt. Een strenge lockdown zorgt vaak voor nog grotere besmettingsproblemen. En iedereen weet dat we niet echt goed hebben gescoord, hoezeer men daarover ook zwijgt.

En ja, dat viel op. Van Ranst deed geen enkele poging om ook maar één wetenschappelijk argument aan te dragen. De indruk ontstaat dat hij zich had voorbereid op een politiek debat. Dat is ijdel; zeker als aan de andere kant Jean-Marie Dedecker zit. Die bovendien de totale werkelijkheid beter kent dan iemand die al maanden zijn tijd besteedt tussen tv-studio’s en Twitter. En tot overmaat van ramp was het uitgerekend Dedecker die wetenschappelijke argumenten aanbracht: geleerde artikels van Oxford University waarvan de titels werden voorgelezen in steenkoolengels. Dat verhoogde merkwaardig genoeg de geloofwaardigheid…

Van Ranst gebruikte niets anders dan gezagsargumenten. De gouverneur, de korpschef, de procureur. Ze gingen Dedecker een lesje leren. Dedecker: dat neem ik er dan maar bij. Van Ranst gebruikte ook omgekeerde gezagsargumenten: je vindt alleen nog steun bij ‘t Pallieterke. Dedecker: dat is uitstekend gezelschap. En daarna viel hij stil.

Het is overigens een algemene opmerking: Van Ranst bediende zich veel meer van politieke trucjes dan Dedecker. Voor één zeldzame keer had Dedecker ook geen zinnetje teveel waarop hij dan eindeloos veel keer gepakt wordt. Van Ranst komt normaal met de meest nietszeggende antwoorden altijd en overal weg. It has come to an end.   

Ook al omdat Dedecker een tournure maakte die gewone mensen ook maken: op een caféterras gaat het er veel gecontroleerder aan toe dan vandaag. (En vandaag is het nog slecht weer.. Stel je voor dat de zon schijnt en we boven de 20° zitten…) Dedecker is de man die opkomt voor de mensen, de feiten en de volksgezondheid; Van Ranst is de politicus.

Eens te meer is bewezen dat de politiek het altijd moet afleggen tegen de feiten.