Meerderheid

Ik studeer bijna elke dag een beetje wiskunde, en dat is zeer interessant. Ik doe dat omdat ik in mijn zeer jonge jaren in wiskunde bepaald geen uitblinker was, zelfs niet met het Latijn-Griekse minimumprogramma. Maar die fascinatie belet mij intussen ook niet de beperkingen te zien: het is niet omdat het juist is dat het juist is.

Juist gaat overigens terug op het Latijnse justus, een woord dat mij altijd terugvoert naar mijn grondig-roomse opvoeding, waarin ik bij wat nu de Dankzegging heet, duizenden keren de woorden Vere dignum et justum est, aequum et salutare heb gehoord. (Woorden die bij mij nog dieper zitten dan de teksten van Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band.) Ze hebben mij geleerd dat juist niet genoeg kan zijn. Het moet ook dignum zijn, én aequum én salutare, om echt en helemaal juist te zijn. Het moet ook passend/waardig, billijk/redelijk en zelfs heilzaam zijn.  

Een wat lange Opa vertelt om te zeggen dat 87 > 75 correct is. Er is in de Kamer voor Vivaldi een legale en rekenkundig correcte meerderheid. Of dat nu de ene keer een koeterwaalse en de andere keer een Nederduitse meerderheid is, doet er – dat is correct – niet toe. Maar is dat ook dignum, aequum et salutare?  

Er is om te beginnen in dit (alsnog) gezegende land een puur rekenkundig probleem. De ene keer word je volksvertegenwoordiger met 44.000 stemmen, de andere keer met 34.000 stemmen, en een nóg andere keer met 500. Dat is wezenlijk niet gezond. Ik weet dat dat te maken heeft met bescherming van minderheden (vooral voor de Vlamingen in Brussel is dat compleet excessief), maar eigenlijk is dat – hoe goed bedoeld ook misschien - te gek voor woorden.  

En dus is dat justum bij ons al van bij de verkiezingen niet al te justum. In aantal stemmen moet vijf verkozenen van partij A = vijf verkozenen van partij B.     

Maar in wezen gaat het in de politiek om inhoud. Ook al spreken politici vaak alleen maar voor de vorm over inhoud, maar passons. En als het over inhoud gaat bots je op dignum, aequum et salutare. Men mag er immers geredelijk van uitgaan dat Vivaldi een coalitie is die door een duidelijk overwicht van linkse partijen (4,5 > 2,5 – we tellen CD&V voor een halfje) voor linkse oplossingen zal kiezen.  

Je hoeft geen politoloog te zijn om te zien dat in de noordelijke kieskring dat wringt met het verkiezingsresultaat, zelfs als je rekening houdt met de relativiteit van de begrippen links en rechts. 1 op 4 Vlamingen heeft links gekozen: dat is weinig. Tellen we alleen SP.A en Groen dan is dat 1 op 5. In de zuidelijke kieskring is er geen probleem: meer dan 1 op 2 kiezers stemden links. Vivaldi is daar dik in orde. Het is daar justum, maar ook en vooral dignum en aequum.  

Het argument dat Vlaanderen beduidend meer belasting betaalt omdat het ook meer welvaart creëert wordt door de Franstaligen overigens slim beantwoord. Ze zeggen dat het cijnskiesrecht (alleen wie genoeg verdient mag stemmen) van de 19de eeuw is, en dat is juist. Alleen is het goed te weten dat die cijnskiezers van toen nauwelijks belasting betaalden: het overheidsbeslag is intussen vervijfvoudigd. En morgen komen er onvermijdelijk nog belastingen bij. Die dus in de Kamer zullen worden aangenomen door een meerderheid van zij die die belastingen niet betalen. Dat is moeilijk…  

Rest ons nog salutare. Het mag de Doorbraaklezer vreemd lijken, maar Vivaldi is niet heilzaam en zelfs zeer bedreigend voor uitgerekend… België. En ik behoor niet tot diegenen die dat bijgevolg een goede zaak vinden. Vivaldi is bedreigend omdat het – hou u vast – niet verbindend is, wel integendeel. Vivaldi rolt de loper uit voor een politieke oorlog tussen noord en zuid. Net vanwege wel justum, maar niet dignum et aequum. En omdat men riskeert te spelen met de welvaart aan de twee kanten van de taalgrens, is het ook niet salutare.  

Bij uitbreiding geldt dat ook voor de Vlaamse Regering. Die heeft een ruime meerderheid (justum, dignum et aequum, zelfs salutare, denk ik) maar ze kán haar programma eenvoudigweg niet uitvoeren, omdat het geschreven is vanuit de gedachte dat men op het federale niveau minstens niet zou worden tegengewerkt. Helaas, als Vivaldi zichzelf ernstig neemt, kan ze niet anders dan ingaan tegen wat in dat Vlaamse regeerprogramma staat..  

Een meerderheid heeft overigens altijd ook een emotionele component. Egbert Lachaert heeft bij de voorzittersverkiezingen een eclatante meerderheid gehaald omdat hij de partij een VVD-koers beloofde: hij werkt aan een D66-programma.  

Joachim Coens is voorzitter geworden door het nipte overwicht van de traditionele godvrezende en vaderlands-Vlaamse-grond-lievende (middenstands- en Boerenbond)vleugel in de CD&V: hij danst nu naar het pijpen van het ACV. En hij mag er ook nog eens zeer zeker van zijn: het abortusvoorstel zal wel degelijk eind 2023-begin 2024 in de Kamer worden aangenomen. Er is… een meerderheid.  

Ik wil de paradox niet  cultiveren, maar in België kan eigenlijk niets worden opgelost omdat er (na een uitputtingsslag) wel nog een meerderheid kan worden gevormd, maar die is levensgevaarlijk net omdat er voor niets nog een breed gedragen meerderheid is, of zelfs kan zijn.  

Vanmorgen bij het ontbijt kwam Kristof Calvo op de radio. Mijn vrouw zei geheel kwansuis: ‘Dit zijn mijn oplossingen niet.’ Dat is het dus.   


Eerder

Leve de werkelijkheid

Het was een opvallend moment. Geert Wilders in debat met Rob Jetten, boegbeeld van het links-liberale D66. Wilders heeft nagetrokken dat Jetten, minister van Klimaat in het demissionaire kabinet Ru...

Lees het hele artikel

Nieuw Sociaal Contract

Ik heb het vele keren gedaan voor de VRT: verkiezingsprogramma’s maken. Het eerste was de vinger op de zere plek leggen, proberen te bepalen waar de verkiezingen over gingen. Wanneer je dat doorhad...

Lees het hele artikel

Een uphill battle

Het is zo ver: Doorbraak zit al een kleine week in een nieuw jasje. Er is een vaste ploeg die beslagen op het ijs staat, er zijn ook nieuwe mensen die voor Doorbraak schrijven. Het is tijd voor de ...

Lees het hele artikel

Raar, en het doet zeer

Ik kreeg het van jongs af aan ingelepeld. Toen ik nog maar nauwelijks kon lezen zag ik het in verschillende talen op de toren staan: Nooit meer oorlog. Het is lange jaren meegegaan. Het werd een L...

Lees het hele artikel