’t Geloof is naar de kloten, manneke, zei mijn grootvader altijd. En ’t geloof, dat was voor hem een paraplubegrip: kerk en staat waren in zijn hoofd niet helemaal gescheiden. Dat was toen niet uitzonderlijk. Hij was toen zo oud als ik nu. Ik doe mijn best om hem bijna zestig jaar later geen gelijk te moeten geven. Makkelijk is dat niet.

We krijgen een misdadiger niet meer uitgeleverd aan een land in Noord-Afrika dat uitdrukkelijk om hem vraagt. Maar we weten dat pas als hij heeft toegeslagen. En dan nog. We weten dat pas echt als blijkt dat we eigenlijk hadden moeten weten om wie het gaat. In eerste instantie probeerden we dat Noord-Afrikaanse land alle schuld te geven.

De man had hier bovendien eigenlijk niet mogen zijn, maar ook dat is niet wat het lijkt. Neen, hij had hier niet mogen zijn, maar we kenden hem wel, en we wisten zelfs waar hij woonde. Alleen… officieel wisten we dat niet. En dus hadden we hem gemakshalve ook uit sommige papieren geschrapt. Want niets is zo vervelend, ja zelfs gevaarlijk als papieren. Zelfs als ze in de verkeerde kast liggen duiken ze op.

In de jaren 90 hadden we het vaak over de kloof met de burger. De kloof is dertig jaar later nog nooit zo groot geweest. In het beste geval vindt de burger dat hij het allemaal niet meer zo goed begrijpt. In het slechtste geval wordt die burger echt boos: het kost allemaal hopen geld en niets lijkt te werken. En boze mensen zijn gevaarlijke mensen: ze weten niet altijd wat ze doen, denken niet verder dan het moment. Zeer menselijk, maar dan maak je niet altijd de beste keuze.

Wat hierboven staat is misschien wel het belangrijkste politieke probleem van vandaag: het geloof in de politiek als oplossing dat naar de kloten is, en de boosheid die daarvan het gevolg is. Het valt op: niemand die daar iets aan doet. Het heeft er zelfs alle schijn van dat de politiek zelf er alles aan doet om dat probleem te vergroten. Allicht vanuit het totaal foute idee dat de rekening alleen wel door anderen zal worden betaald. Het is een ziekte die je terugvindt op alle bestuursniveaus, een epidemie.

Je ziet dat als er doden vallen. Maar je ziet het net zo goed als het over dorpspolitiek gaat. Wetstraat, Dorpsstraat, het zit overal. Nergens wordt de kans gemist om het vertrouwen in democratisch bestuur te ondermijnen.

Eind augustus meldt een krant dat de voorzitter van de districtsraad Van Deurne-Antwerpen 140 (!) keer meer onkosten vergoed krijgt dan de districtsburgemeester. Dat is 95 % (!) van alle onkostenvergoedingen. Cijfers kunnen nooit spectaculair genoeg zijn. Het gaat om 3.500 euro in twee jaar… Maar 145 euro per maand, dat leest niet lekker.

De districtraadsvoorzitter, ene Frank Geudens, is een socialist. Voor het lokale Vlaams Belang is dat genoeg om het over een ‘aloude onfatsoenlijke socialistische graaicultuur’ te hebben. De voorzitter heeft inktpatronen laten betalen. ‘Kan hij dan niet gebruik maken van de printers in het districtshuis,’ vraagt het Belang. De gedachte dat die printers óók geld kosten is niet aan de orde. Voor het Belang is dit een mini-Visacrisis. Die ‘is destijds ook begonnen met kleine aankopen…’

Maar het Belang is maar klein bier vergeleken met de districtsburgemeester van de N-VA, die in Deurne met socialisten en liberalen een coalitie heeft. Hij zegt dat hij bij elke kostenaangifte van de socialistische voorzitter ‘plaatsvervangende schaamte’ voelt. De voorzitter, zegt hij, ‘kent geen schroom, iets wat voortvloeit uit de oude politieke cultuur’. Meer zelfs, voor districtsburgemeester Sekeris (N-VA) is de raadsvoorzitter een ‘mini Siegfried Bracke.’ [Ik citeer hier dus…]

En Sekeris steekt nóg een tandje bij. Het gaat niet over twee jaar. Het is al jaren aan de gang. ‘En dan weigeren we nog zowat de helft van wat hij binnenbrengt. Toch blijft hij volharden.’

Geudens zegt dat hij zich aan de afspraken houdt. ‘Als ze vinden dat dat niet kan, dan neem ik wel ontslag.’ Sekeris ontkent dat er afspraken zijn. ‘In mijn ogen is dat graaien, ’ houdt hij vol. Dat zegt ook het VB. ‘Alleen door dit tot op het bot uit te zoeken én keiharde sancties kunnen we de politieke graaicultuur aan banden leggen.’ Wat in cursief staat behoort tot de standaardwoordenschat van de politieke berichtgeving.  

Eind vorige week meldt dezelfde krant dat het schepencollege van Deurne, en dus ook Sekeris, Geudens gelijk geeft. Er zijn afspraken, en die zijn strikt gerespecteerd. De diensten hebben op uitdrukkelijke vraag van het college zelf die bedragen uitbetaald. Het schepencollege aanvaardt de volledige politieke verantwoordelijkheid.

Het VB zegt dat het dan Geudens’ goed recht is die bedragen op te vragen. Het VB zal excuses aanbieden. Sekeris (N-VA) komt in de krant niet meer voor. Hij zwijgt. Heeft er vermoedelijk goede redenen voor. Zijn uitspraken van augustus worden integraal afgedrukt. Het VB kondigt wel aan Sekeris te zullen interpelleren. Over de afspraken die de N-VA met de socialisten ‘in de achterkamertjes heeft bedisseld.’

Deurne, Brussel, noem maar op. Wie gelooft al die mensen nog? Of is het geloof dan écht naar de kloten?     

Doorbraak, 24 oktober 2023