De lezer kent mij intussen: ik ben de meest gelovige atheïst van de Lage Landen. Ik citeer bijgevolg graag Gods Woord: “Ik zeg u: Zo zal er in de hemel meer vreugde zijn over één zondaar die zich bekeert, dan over negenennegentig rechtvaardigen die geen bekering nodig hebben. Of welke vrouw die tien drachmen bezit en één drachme verliest, steekt niet een lamp aan, veegt niet het huis en zoekt niet zorgvuldig totdat ze die vindt? En als ze die gevonden heeft, roept ze haar vriendinnen en buurvrouwen bij elkaar en zegt: Deelt in mijn vreugde, want de drachme die ik had verloren heb ik gevonden. Zo zeg Ik u, is er vreugde bij de engelen van God over één zondaar die zich bekeert.” (Lucas, 15)

Die bekeerde zondaar heet De Grauwe, Paul, ex-KULeuven, nu LSE (London School of Economics). Wordt er naar verluidt betaald door een persoonlijke vriend en fundraiser van Donald Trump. Dat is geestig, maar totaal onbelangrijk. Belangrijker zijn uiteraard de hemel en de engelen van God, te weten de redactie van de openbare omroep, waar Paul zo goed als elke week wordt opgevoerd, zodra het iets is met economie... De poorten zijn daar opengegaan toen hij al zijn foute opvattingen bleek te hebben afgezworen.

Er was een tijd – Paul was toen nog jong – dat hij een analyse maakte van de Waalse economie. Echt, ook vandaag nog het lezen waard. De conclusie was dat onze zuiderburen maar één keuze konden maken: een volgehouden lagelonenbeleid. Zowat het omgekeerde van de courante praktijk. Paul bleef toen een roepende in de woestijn.

Er was een tijd dat Paul het verwijt kreeg een eendimensionale economist te zijn, die maar twee woorden kende: verzakelijking en vermarkting. Dat was vooral het gevolg van een boekje dat De Nachtwacht in het donker heette. Zoals vele andere meesterwerken kan ook dat in één zinnetje worden samengevat: schaf alle cultuursubsidies af. Paul heeft daar toen niet alleen vrienden mee gemaakt. Het moet toen tamelijk eenzaam zijn geweest in de woestijn.

Ik herinner mij dat Paul in dat boekje genadeloos hard afrekende met een Leitmotiv uit de culturele sector: elke euro die je daarin investeert, brengt de nationale economie minstens acht of zelfs negen euro op. Paul vroeg zich toen retorisch af of we misschien alle geld dan maar naar cultuur moesten laten gaan: met deze geldmachine waren immers ongeveer alle economische problemen opgelost. Paul paste die redenering bij wijze van tegenproef ook toe op de wapen- en tabaksindustrie, en kwam tot de conclusie dat die nog veel rendabeler waren dan de cultuursector. De conclusie was zo ondubbelzinnig als een machinegeweer van Herstal.

Er was een tijd dat Paul het verlagen van de lasten voor de laagste lonen alleen maar wat gerommel in de marge vond. Er was een tijd dat Paul zogeheten flankerend beleid voor een sluitende autofabriek weggesmeten geld vond; je kon, zei hij, de dynamiek van bedrijven die delokaliseren toch niet tegenhouden. Er was een tijd dat voor Paul het sociaal overleg gewoon moest worden afgeschaft; compleet achterhaald.

Er was een tijd dat Paul de daad bij het woord voegde: hij ging voor de liberale partij naar het parlement. Dat was onder Verhofstadt; de tijd dus dat het daar voor liberaal denkenden bijzonder gevaarlijk was. Je strompelde – het overkwam zelfs de voorzitter van de VLD – in geen tijd door de woestijn, en die kende Paul al. 

Maar Paul volhardde. Hij vond Verhofstadts kernuitstap een bijzonder dwaze gedachte: 'Door de kerncentrales te sluiten, zullen we nooit de doelstelling van het Kyotoprotocol halen,' zei hij. Dat is hem niet in dank afgenomen.

Vooral omdat er mensen waren die hem nog geloofden ook. Willy De Clercq bijvoorbeeld. De oude liberaal noemde die kernuitstap ‘een dwaasheid, de meest ongerijmde beslissing die de paarse regering heeft genomen’. Hij baseerde zich op studiewerk… van Paul.

En (we schrijven 2005) De Clercq ging nog verder: ‘Het sluiten van kerncentrales staat ook haaks op de betrachting om de energiefactuur zo laag mogelijk te houden, zowel voor de nijverheid als voor het privé-verbruik. En als we onze stroom uit het buitenland halen, wat we voor een groot deel doen, blijkt het merendeel ervan toch afkomstig te zijn van kerncentrales. Het zou de regering sieren deze ondoordachte beslissing ongedaan te maken.’ Ouwe koek natuurlijk, uit de tijd dat er in Vlaanderen nog een liberale partij was.

Maar Paul wou meer, wou beter. Gelijk hebben is belangrijk, maar daarmee word je geen minister, zelfs geen BV. Hij nam afscheid van al zijn foute meningen. Wanneer dat exact gebeurd is, wat de aanleiding was, de oorzaak, het is niet na te trekken. Niet elke bekering geschiedt met een bliksemschicht op de weg naar Damascus.

Maar het resultaat was ook hier spectaculair. De Poorten van de Reyerslaan gingen wijd open. Want Paul bleek plots perfect te passen in het Rijk der Gewenste Meningen. Paul werd (bijna van de ene dag op de andere) een topeconoom, een betrouwbaar expert. Belastingen? Meer !!! Haal het geld waar het zit: bij de rijken! Een taks van 1 % op alle vermogens boven het miljoen, dat brengt minstens 10 miljard op, zei hij plots. De nieuwsdienst applaudisseerde: de waarheid mocht gezegd worden! De factcheckers bevestigden het: helemaal waar!

En dat applaus bleef maar komen. Ook toen hij zei dat hij in Engeland niemand kende die voor de Brexit was. (Al had hij dat antwoord vermoedelijk gepikt van Lia Van Beckhoven – nog een vaste waarde bij onze openbare omroep. Die liet optekenen dat ze de vriendschap met mensen die voor de Brexit waren op slag had beëindigd. Paul wou wellicht niet onderdoen.)

Applaus ook toen hij alle protest tegen het Coronabeleid afdeed als de dwaasheid van het klootjesvolk (zie https://doorbraak.be/wij-en-het-klootjesvolk/). In de foyer – het enige café dat toen open mocht – liet de hoofdredactie bubbels aanvoeren. Paul had zich zelden zo goed gevoeld.

Daarom herhaalde hij dat antwoord in licht andere bewoordingen vorige week vrijdag. Het protest overal in Europa? Ach, zei hij, dat is de lawaaimakende minderheid. Voor de rest was er niets aan de hand. Integendeel. Ons land werd prima bestuurd. De stijgende staatsschuld, het begrotingstekort, de inflatie, het spaargeld dat smelt, onze concurrentiepositie? Paul zei niet te begrijpen waar die Vlaamse economen zich overal zorgen over maakten.

We hebben de laagste groei van de EU, werd opgemerkt. ‘Dat is een voorspelling!’ zei Paul ferm. Niemand ging daar op in. Ook niet na Pauls mededeling dat dankzij het gevoerde beleid – we hebben veel geld uitgegeven dat we niet hadden – onze staatsschuld smelt als sneeuw voor de zon. De verzamelde redactie van De Afspraak glunderde: eindelijk werd het ware woord gesproken! Weg met de polarisatie!

Hooguit zag je minister Crevits een beetje raar kijken. Maar dat was omdat ze het niet goed begreep. Crevits heeft trouwens alleen maar aan de UGent gezeten, nooit aan de London School of Economics. En als het op betrouwbare informatie en duiding aankomt, kan je de lat niet hoog genoeg leggen.

Doorbraak, 15 februari 2022