Pol Sonneville heeft er op Doorbraak een ijzersterke column over geschreven. De vraag namelijk waarom wat Het Laatste Nieuws heeft geschreven over hoe een medisch-logistiek miljoenencontract is weggehaald van het ene bedrijf (Medista) en met hulp en welwillendheid van de administratie en het kabinet Vandenbroucke is toegekend aan een ander bedrijf (Movianto), waarom dat bij andere media niet de minste indruk maakt. Sonneville wijst erop dat toen Het Nieuwsblad schreef dat Theo Francken in een bloembak had gewaterd, dat in geen tijd terug te vinden was op alle sites en in alle kranten. 

De aanwijzingen die Het Laatste Nieuws heeft verzameld over – we formuleren zeer voorzichtig – een nogal partijdige benadering zijn nochtans niet min. De krant is al een tijd lang bezig met dat dossier, en over de weken heen is de bewijslast almaar gegroeid. Maar er is blijkbaar een afspraak onder de weldenkende media: daarover berichten we niet. Zoals Sonneville het schrijft: There is something about Franky.

Voor de openbare omroep wordt dat persistent zwijgen natuurlijk wel moeilijk. Dat zwijgen is zodanig partijdig dat ze vermoedelijk het op den duur zelf in de gaten begonnen te krijgen. Terwijl kranten voorlezen daar nochtans de eerste bron van nieuwsgaring is. Nu niet. En dus komt een uitweg goed van pas.

Daarvoor is – met nota bene extra Vlaams geld in het kader van de strijd tegen desinformatie – een factchecker goud waard. Rien Emmery heet de man. Op X heeft hij zichzelf, met de bescheidenheid die hem typeert, uitgeroepen tot The Arbiter of Tweets. Een betere excuus-tRien dan Emmery valt nauwelijks te bedenken.

Al is hij soms onvoorzichtig. Op zijn X-account – waar hij uw dienaar ondanks Riens publiek statuut heeft geblokkeerd - zet Emmery een achtergrondbeeld van de woordvoerder uit De Ideale Wereld. De sterkte van dat personage is dat iedereen weet dat hij altijd liegt. Maar hij legt dat, na het bekende gebaar van de knip, zelf altijd uitgebreid uit. Rien ziet daar dus enige verwantschap…

Medista is een lokale speler op de rand van het failliet die het niet kan verkroppen dat een internationale speler (Movianto) het contract heeft binnengehaald. Dat staat in de inleiding. Een kwestie van toonzetting vanwege Rien en zijn meeschrijvende kompaan, een man die blijkbaar les geeft over het schrijven van – je houdt het niet voor mogelijk - opiniestukken. 

Volgens Rien is er nog een belangrijk element: de mensen van de administratie en van Movianto, die op candid camera  zeer bezwarende dingen zeggen, zijn gefilmd door een ingehuurd detectivebureau, zonder hun medeweten. In de wereld van Rien vragen de meeste detectives blijkbaar altijd een voorafgaandelijke toestemming, in drievoud door alle partijen te ondertekenen. In de rest van de wereld is dat natuurlijk enigszins anders. Maar het Ministerie van Waarheid stelt kennelijk prijs op correcte procedures.

Zeer opvallend is ook hoe de openbare factchecker geen woord schrijft over wat in die video’s gezegd wordt. Dat zijn nochtans, hoe je het ook bekijkt, dingen die zeer bezwarend zijn. En duidelijk maken dat de persoonlijke voorkeuren en relaties een meer dan toegelaten rol hebben gespeeld in de toekenning van het contract.

Voor Rien is er daarbij één ding van groot belang: het waren vanwege de privédetectives suggestieve vragen. Alsof dat of verwonderlijk is of verboden. In werkelijk alle Netflixseries zegt de politierechercheur tegen de verdachte: zou je niet beter bekennen? Heel suggestief eigenlijk. Dat mag dus niet van Rien.

Bovendien valt op die video’s op hoe relatief makkelijk en bijna vanzelfsprekend én de hoge ambtenaar van het departement Volksgezondheid én de Movianto-baas uitleggen hoe ze meerdere keren hebben gefoefeld met die aanbesteding. Maar voor Rien telt dat niet: de vragen waren suggestief.

De waarheidsvinder van de openbare omroep heeft nog een ander bijzonder zwaarwichtig argument: het ingehuurde detectivebureau is opgericht door ex-leden van de Israëlische geheime dienst. Die joden toch, echt niet te betrouwen, die mensen!

Er is nog – oef ! - één echt feitelijk argument dat Rien wél aanhaalt, het enige. Medista was duur. Kan best zijn. Blijkt wel – en Rien zwijgt daarover - dat het bedrijf op de finale beoordelingsscore 10 op 10 haalde. Movianto landde op 9,45. Tja… Je kan ook winnen in de sprint met amper tien millimeter verschil. Bovendien blijkt uit de tapes dat Movianto over de prijs van zijn tegenstrever was geïnformeerd.. Maar Rien heeft daar dus overgekeken.

Op X maakt een huisarts die op vrtnws dat stuk heeft gelezen de opmerking dat als een bedrijf vecht voor zijn belangen, dat niet per se betekent dat de minister en zijn administratie geen fouten hebben gemaakt. Rien blaft hem hooghartig af. Dat doet hij met iedereen die ook maar iets durft aan te merken. Als het moet met wat ze in Brussel noemen ‘un argument tarte à la crême’: complotdenkers gonna complotdenk. Rien vindt dat zelf zichtbaar zeer geestig.

Maar zijn openbare opdracht is vervuld: Vandenbroucke is gered en geëerd. En het is bovendien allemaal waar: de factchecker heeft het gezegd!        

Doorbraak, 30 januari 2024