Wat gisteren in de verenigde Commissies van Justitie, Sociale Zaken en Binnenlandse Zaken is vertoond, was schandelijk. U kan dat in de kranten lezen, u heeft het kunnen horen en zien op radio en televisie. En toch… Er was veel te zien en te horen, althans voor wie wou kijken en luisteren.

Want zelden tevoren was de noord-zuid-kloof zo openlijk duidelijk. En deze keer niet over details of symbolen, maar wel over de essentie: over het functioneren én van de justitie én van de sociale zekerheid. Wie nooit heeft begrepen waarover de ‘Vlaamse zaak’ gaat, kon het daar leren. Wie gelooft dat de komende regering hervormingen gaat doorvoeren, kon daar makkelijk van zijn geloof worden afgeholpen.

Gisteren zaten er in de Kamer vijf magistraten zónder ivoren-toren-mentaliteit. Mensen die beseffen dat sociale bescherming een wezenlijk onderdeel is van de democratie. Mensen die beseffen dat als op die sociale zekerheid van overal in de wereld mensen afkomen ‘als meeuwen naar een stort’ (met dank aan LT uit L), dat die democratie dan gevaar loopt.

Mensen die verantwoordelijk zijn, en het dus hun morele plicht vinden een alarmkreet te slaken als die democratie gevaar loopt. En voor alle duidelijkheid (en voor de zoveelste keer): dit heeft niets van doen met ‘rassenhaat’ (met dank aan DT uit G). Want de organisatoren van het systeem zijn Belgen. Idem voor hun juristen en advocaten, waarvan sommigen zich zelfs progressief noemen en ook daaruit dan een bijbaantje versieren. Swat.

Maar de vijf van Antwerpen hebben moeten ondervinden dat men liever heeft dat ze zich, zoals sommigen van hun collega’s, bezighouden met de prangende problematiek van de zeepiraterij, of waarschuwen voor een open oorlog als Wallonië geen corridor naar de zee krijgt. Men heeft liever niet dat magistraten het hebben over het falende migratiebeleid, en de vele (vaak bewust gecreëerde) achterpoortjes om ondanks alles hier toch een uitkering of een verblijf te versieren. Met, zoals gezegd, alle gevolgen van dien voor onze verzorgingsstaat.

Men, dat zijn de verzamelde Franstalige partijen, onder leiding van de PS, die over de bezorgde magistraten nogal duidelijk waren: “déclarations tapageuses”, “c’est l’amalgame”, de dictatuur van de rechters en - bien évidamment, dit mag nooit ontbreken - populisme! Daarnaast uiteraard ook ronkende verklaringen over de scheiding der machten. Dat doen Franstaligen altijd, tenzij het gaat over benoemingen. Maar over de feiten zelf? Geen woord; ongetwijfeld alweer faits divers. Conclusie: in België zijn evidenties uit het noorden politiek geladen uitspraken voor het zuiden, zoals “de aarde is rond” ooit ook nog een zaak was van politiek meningsverschil.

Procureur-generaal Liégeois en advocaat-generaal Van Den Bon hadden drie magistraten van het terrein meegebracht. Mensen die elke dag zien wat er gebeurt. Van de franstaligen mochten die niet spreken… Uiteindelijk hebben ze tóch gesproken, en klaar en duidelijk uitgelegd waar in het systeem de achterpoortjes zitten, en hoe die kunnen worden gesloten. Ze spraken toen de meeste Franstalige Kamerleden al naar huis waren… Idem trouwens voor het VB. Die partij is nooit geïnteresseerd in oplossingen.

Ik vind dat splitsen nooit een doel op zich kan zijn. Splitsen omwille van het plezier van het splitsen is zinloos. (En ik kan me voorstellen dat je bepaalde dingen zelfs moet herfederaliseren). Maar als je botst op zulke verschillende inzichten over zulke essenties in de organisatie van de samenleving, moet je durven doordenken. Ja, ook dat zal hier en daar perverse effecten hebben, maar dat is nog tien keer beter dan deze stilstand.

Het is de stilstand waarvan CD&V, VLD en SP.A ons weldra gaan proberen wijsmaken dat de volgende regering die zal doorbreken. Zoals Renaat Landuyt, vanmorgen op de radio. Ik weet het, ik zou niet mogen en het is in de politiek not done, maar ik had met hem te doen.