Het klopt wat Terzake gisteren heeft opgemerkt: in het Groot Debat was de staatshervorming helemaal afwezig. En dat is in meer dan één opzicht merkwaardig.

Al even merkwaardig was overigens de uitleg daarover van de altijd dappere en felle Bart De Wever. De man is – dit geheel terzijde - relatief nieuw aan de top van onze vaderlandse politiek, maar hij is zonder meer een aanwinst; een natuurtalent. Kijk maar eens (het kan via het net) hoe hij gisteren in Laatste Ronde 07 én de lof zong van Johan Vande Lanotte én tegelijk zijn eigen punten heeft gemaakt… Dat kunnen alleen de écht groten.

Diezelfde De Wever dus zegt in Terzake dat het normaal is dat de staatshervorming als thema niet aan bod is gekomen omdat dat maar een middel is en geen doel. En vandaar…

Goede Bart, alles is in de politiek maar middel. De doelstelling van alle politici is in een democratie namelijk altijd en overal dezelfde: het Menselijk Geluk. Alle politiek is erop gericht het leven van zo veel mogelijk mensen zo goed mogelijk te laten zijn. Het debat gaat over de wegen die daartoe leiden.

Om het met het slimme maar verkeerde beeld van De Wever zelf te zeggen: het is juist dat het doel de vakantie in Spanje is, en het middel de autorit naar, maar over Spanje zijn we het eens. Vraag is alleen of we misschien niet beter met een ander voertuig sneller, comfortabeler, makkelijker in Spanje raken. In één dag of in meer dagen. En wat doen we onderweg?

In die zin is de staatshervorming natuurlijk wél een item. Eentje waarop het kartel van De Wever hoog inzet. En ook daarom was dat natuurlijk wél een item.

Anderzijds verbaast het me niet dat dat onbesproken blijft. Dat ligt ook heel moeilijk, en om verschillende redenen.

Om te beginnen klopt het: België is niet één land. Het zijn er drie, indien al geen vier, of zelfs vijf. Er zijn Vlamingen, Walen, Franstalige Brusselaars die met Wallonië liever niet teveel van doen hebben, Brusselse Vlamingen die echt wel grondig verschillen van die uit Gent, Antwerpen of Hasselt, en, ten slotte, ook nog Duitstalige Belgen. Van hen allen zijn deze laatsten allicht nog het meest Belg. (Horum omnium Belgisssimi sunt Teutoni, zoals Caesar al schreef…) Door hun positie, hun meertaligheid, hun geschiedenis.

Maar er is nog. Het staatshervormingsproces heeft er in de voorbije dertig jaar voor gezorgd dat de unificerende factoren tussen al die groepen alsmaar minder rol spelen. Het gevolg alvast aan Vlaamse kant liegt er niet om: heel veel toppolitici - Herman De Croo is een zeldzame uitzondering; Willy Claes ook, maar die staat niet meer op de lijst – zijn feitelijke separatisten. Ze haten Vlaamse Leeuwenvlaggen, maar in hun hoofd bestaat België niet meer.

Ze weten net zo min als de rest van Vlaanderen wat er in het zuiden aan de hand is.

Ja, als ze in de federale regering stappen, dan is dat eventjes weg; la fonction crée ses convictions. Maar de dag dat men weer zichzelf is, excellentie af, is dat helemaal terug.

Ik heb ooit professor staatsrecht Johan Vande Lanotte het einde van België horen uitleggen: het was verrassend hoe eenvoudig dat was. Zonder emotie ook. En heel merkwaardig: het was, op details na, het scenario zoals beschreven in die fameuze (mijn inziens geweldige) rtbf-uitzending…

Er is één element dat België wél samenhoudt: het Vlaams Belang. Omdat niemand met die partij geassocieerd wil worden, is Vlaamse onafhankelijkheid nog een eind af. Vreemd hoe het Vlaams Belang zelf de grootste hinderpaal is om de eigen doelstelling te realiseren. Het Cordon sanitaire als levensader voor de Belgische staat.

Om dus maar te zeggen dat staatshervorming wél een discussiepunt is. Want hervormen in deze is de scheiding voorbereiden. Erg? Vind ik niet, nee. Ook ik ben feitelijk separatist, en, zoals allicht bekend, orangist. Maar ik vind wel dat we een beetje treffelijk uiteen moeten, met manieren. Net daarom dus.