Binnenkort mogen zestien- en zeventienjarigen wel stemmen, maar als ze betrapt worden met een glas port of Martini worden ze gestraft. Dat laatste komt uit een plan van Frank Vandenbroucke, die de strijd tegen alcohol wil opvoeren. En uiteraard – het past helemaal in de geest van de tijd – komt daar een resem verboden aan te pas.

Ook van de liberale staatssecretaris Mathieu Michel mogen minderjarigen stemmen, maar ze mogen niet online naar porno kijken. Wie porno wil kijken moet eerst digitaal bewijzen dat hij/zij meerderjarig is… Tegelijk een eigentijdse invulling van het recht op privacy.

Het is in beide gevallen alleen nog wachten op de liberale minister van Justitie om de hoogte van de boetes te bepalen. Maar waarom zit ik daar nu niet op te wachten?

Er is de geschiedenis: mensen drinken al duizenden jaren. We zijn eigenlijk apen die zich soms bezatten. Wijn of bier waren overigens eeuwenlang stukken minder gevaarlijk dan (vaak vervuild) water. Drinken zit dus in onze genen. En alle eerdere pogingen om alcohol te bannen, waren niet echt succesvol.

Opa vertelt.

Tussen 1920 en 1933 waren productie, verkoop en transport van alcohol in de Verenigde Staten verboden. Er is in Amerika nooit eerder zoveel gedronken, gebrouwen en gestookt. De fond van het gigantische Kennedyfortuin kwam van illegale alcoholproductie. In die tijd had New York meer cafés dan ooit tevoren. Er was toen in de stad zoveel zichtbare drank dat bij een officieel bezoek de burgemeester van Berlijn aan zijn collega vroeg wanneer die fameuze Drooglegging eigenlijk ging beginnen.

Aan de grens met Canada was er toen nog een heel klein stukje Franse grond, vergeten door de geschiedenis. Het dorp met 4000 inwoners werd op slag de grootste invoerder van alcohol van de hele wereld. Ook dokters bleken zeer enthousiast alcohol voor te schrijven; om medische redenen mocht dat. Om dan nog te zwijgen over de verkoop van miswijn: die explodeerde.

De Amerikaanse overheid besliste sommige partijen alcohol onklaar te maken door er benzeen of kerosine aan toe te voegen. Een nogal doortastende vertaling van de alcohol kills gedachte. In 1927 stierven twaalfduizend mensen doordat ze officieel vergiftigde alcohol hadden gedronken. Het verbod was trouwens medeverantwoordelijk voor het succes van Al Capone: wie bij hem kocht wist met zekerheid dat het goed gerief was.

Nee, die Drooglegging was geen succes. Het was bij nader toezien alleen maar een dertien jaar lang durend cadeau aan de maffia en de misdaad. Alcohol kost levens, zeer zeker, maar onder de Drooglegging steeg in de VS het aantal moorden met maar liefst dertig procent. Terwijl het allemaal o zo goed bedoeld was. Maar het ergste na slechte bedoelingen zijn goede bedoelingen, wijst enige levenservaring uit.

Het bewijst (nog maar eens) dat de overheid de wet maar beter niet kan gebruiken om te moraliseren. Wie bovendien denkt het monopolie te hebben op het goede, komt – het is de les van de geschiedenis – steevast tot verboden, inquisitie, zuivering, censuur en erger. De Kerk, het communisme, en dus nu ook Frank Vandenbroucke. Socialisten hebben al langer het idee dat zij, en zij alleen, diploma’s in de weldenkendheid uitdelen. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Zelfs mensen die altijd water drinken en perfect geloofwaardig kunnen uitleggen hoe gezond dat wel is, hebben niet het recht alcohol te verbieden.  

Ook al richt alcohol dus ravages aan. Ik kan daar een heel boek over schrijven: ik ben de zoon van een alcoholist. Ik weet wat dat kost; in werkelijk alle betekenissen van het woord. Niettemin.

Ik heb ook collega’s gekend – soms excellente journalisten – die zich hebben doodgedronken. Desondanks.

Ik weet het: als alcohol niet had bestaan en vandaag werd uitgevonden, zou de substantie zonder twijfel wettelijk verboden worden. (En de kans is groot dat ik het daar nog mee eens zou zijn ook.) Maar dat is het nu net. Als de auto niet bestond, en vandaag werd geïntroduceerd, zou die zonder twijfel ook meteen worden verboden. In de honderd jaar dat de automobiel bestaat blijkt hij immers wereldwijd 70 miljoen mensenlevens te hebben gekost. Dat is bijna twaalf keer de holocaust! Weg ermee?

En wat voor alcohol geldt, geldt ook voor porno. Ook dat is duizenden jaren oud. En recenter: de strijd tussen de V2000-videocassettes van Philips en de (eigenlijk inferieure) VHS-cassettes is gewonnen door de producent die wel porno in de aanbieding had, wat Philips had geweigerd.   

Al hoeven we niet te wanhopen. We gaan erop vooruit. Zeker weten. Ondanks Vandenbroucke, Michel en zovele anderen. De sleutel? Gewoon zelf nadenken! Daardoor roken we veel minder dan vroeger. De reclame uit de jaren zestig met wereldkampioen Rik Van Steenbergen op de fiets, en daaronder Sprint, de sigaret van de sportman heeft afgedaan.

Je zal zien: het komt goed. Tenzij ook dat weer wordt verboden.

Doorbraak, 28 februari 2023