Taal evolueert – niet bepaald een originele gedachte, maar de voorbeelden zijn vaak interessant. Zo zijn er geestige verschuivingen tussen nette en onnette woorden. Een bekend voorbeeld is schijthuis; dat was ooit een poepchic woord, alleen gebezigd in betere kringen. Idem dito voor wijf; voor mijn grootvader (geboren in 1890) was dat woord gewoon, ongekleurd, neutraal.

Je ziet vandaag hetzelfde met het woord jongeren. Dat waren tot voor een paar jaar mensen van jeugdige leeftijd. Vandaag is dat de verhullende term voor jongens met een migratieachtergrond die herrie schoppen. Als het gaat om Brusselse jongeren dan spreken die alleen Frans, en komen die bij wijze van spreken in grote groepen met de trein en De Lijn naar de Gentse Blaarmeersen. Telkens komen daar flink wat politiemensen aan te pas. Wat dan ook weer problematisch is. Want dat is voor die jongeren het teken dat ze niet welkom zijn…

Zo ontstaat een pervers mechanisme: hoe harder media hun best doen om man en paard niet te noemen, hoe beter men weet over wie het gaat. Met als gevolg dat elk groepje van pakweg vier gekleurde Franssprekende jonge mensen in het Gentse Sint-Pietersstation wordt bekeken als amokmakers. En het zijn dan weer die vooroordelen die de jongeren als argument gebruiken: ze voelen zich gestigmatiseerd.

Het is een wezenskenmerk: als media vinden dat ze niet alleen hun werk moeten doen maar ook een maatschappelijke opdracht hebben, dan is het resultaat bijna altijd het omgekeerde van wat werd beoogd.

De politiek gebruikt nog een ander pervers mechaniekje. Door een overdaad aan argumenten (soms echte, meestal valse) in combinatie met een vaak ridicule profileringsdrang komt er van enige oplossing weinig in huis.

Iedereen vindt dat je bijvoorbeeld in die Gentse Blaarmeersen rustig en veilig moet kunnen zwemmen en aan het strand zitten. Dan heeft het weinig zin om het uitgebreid te hebben over de moeilijke financiële thuissituatie van de amokmakers. Alsof dat een excuus zou zijn. Dat er in Brussel te weinig openbare ruimte is, klopt. Maar een legitimering voor amok elders is dat natuurlijk nooit.

Mocht dat trouwens wel zo zijn, dan moet Brussels minister Gatz met aandrang worden gevraagd waarom hij niets doet om zijn gespuis (zijn woord, niet het mijne) in eigen stad te houden. Brussel heeft daar het geld niet voor, wordt dan gezegd. Alsof ze in onze hoofdstad met nog een miljoen of wat aan douceurtjes hun eigen Blaarmeersen zouden aanleggen...

Het is trouwens een interessant gedachtenexperiment. Stel dat Brussel een paar van die grote recreatiedomeinen had: komt het dan ook daar tot herrie? Of is er, anders dan in Gent, in Brussel simpelweg geen enkele vrouw meer te vinden die topless durft te zonnen of zwemmen? Vanwege de dominante cultuur?

Maar welke cultuur domineert? Want je hoort ook dat die jongeren zich alleen maar tegen de dominante cultuur verzetten. En dat wordt uitgelegd door wetenschappers. Het komt erop neer dat de dame met monokini de Gentse (of, geeuw, witte) dominante cultuur vertegenwoordigt, maar door die monokini zegt ze tegelijk tegen die jongeren dat ze neerkijkt op alles wat zij belangrijk vinden. Een gebrek aan respect dus. En ja, dan wordt er al eens met zand gegooid.

Het typeert jonge mensen, zeggen de wetenschappers, en dat heeft niets te maken met cultuur of religie, of het nu om katholieke of islamitische jongeren gaat. Zijn er dan gevallen bekend van katholieke jongeren die een gesluierde of boerkini dragende vrouw hebben lastiggevallen vanwege haar kleren? Los van de echte wetenschap blijken vele andere wetenschappen even nutteloos als idioot.

En dan is er natuurlijk het eeuwige politieke geneuzel. Rond de Blaarmeersen staat een hek. Groen was daar vierkant tegen. Groen mist nooit de kans om foute keuzes te maken en finaal toch te plooien. Het hek staat er. Het heeft 600.000 euro gekost. Het blijkt – zou Groen daar nu gelukkig mee zijn? – niet hoog genoeg.

Maar geen nood. Er zijn ook sfeerbeheerders, medewerkers van een ingehuurd bedrijf. Ze moeten proberen voorkomen dat de dingen uit de hand lopen. Als er teveel muziek uit te veel boxen komt, vragen ze of het niet wat stiller kan. Als ze zien dat er op het strand nogal veel joints worden gerookt, vragen ze om die buiten de Blaarmeersen op te roken.  Dat soort dingen.

En er is, alweer wetenschappelijk, onderzocht of de Gentse politie wel correct kan omgaan met jongeren met een andere achtergrond. Kostte 140.000 euro. Bleek dat dat best meeviel – zou Groen daar nu ongelukkig om zijn?

Bij politiek geneuzel is juridisch geneuzel nooit ver weg. Ongeveer iedereen vindt dat een zwarte lijst van amokmakers die een tijdlang niet meer binnen mogen (zoals in het voetbal) heel nuttig zou zijn. Maar helaas. Dat is, lees ik, een schending van de privacy…

Het is goed dat we in een rechtsstaat leven, waarbij ook naar de rechten wordt gekeken van wie zich misdraagt. Maar geldt dat ook voor vrouwen in monokini, gesteld al dat die anti-boerkini een vorm van wangedrag is?    

Doorbraak, 6 juni 2023